Προσβολή προσωπικότητας από κεραίες κινητής τηλεφωνίας

Α. Νομοθεσία εγκατάστασης σταθμού ραδιοεπικοινωνίας

Για τη νόμιμη εγκατάσταση και λειτουργία μιας κεραίας κινητής τηλεφωνίας απαιτούνται σύμφωνα με το Ν. 4070/2012 οι κάτωθι γνωματεύσεις, άδειες, εγκρίσεις:

1.         Θετική γνωμάτευση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ)

2.         Έγκριση Περιβαλλοντικών όρων από την οικεία Γενική Γραμματεία Περιφέρειας ή υπαγωγή της κατά περίπτωση κατασκευής κεραίας στις Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις σύμφωνα με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία

3.         Θετική γνωμάτευση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία

4.         Έγκριση από την αρμόδια Πολεοδομικής Υπηρεσία, για την τοποθέτηση της κεραίας και των σχετικών συναφών κατασκευών

5.         Άδεια κατασκευής κεραίας που χορηγείται από την ΕΕΤΤ, η αρμοδιότητα της οποίας αφορά κυρίως την σκοπιμότητα του τηλεπικοινωνιακού μέρους της εγκατάστασης λαμβάνοντας υπόψη τα υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης συχνοτήτων.

6.         Άλλες εγκρίσεις που τυχόν απαιτούνται κατά περίπτωση ανάλογα με τη θέση εγκατάστασης της κατασκευής κεραίας.

Περεταίρω  μεταξύ των Υποχρεώσεων του Κατόχου της Άδειας, η ΕΕΤΤ αναφέρει τα εξής:

«2. Κάθε Κάτοχος Άδειος υποχρεούται να έχει διαρκώς αναρτημένη, κοντά στη βάση της, ευανάγνωστη ανεξίτηλη πινακίδα, στην οποία θα αναγράφονται η επωνυμία του Κατόχου της Κατασκευής, ο αριθμός εγγραφής της κατασκευής κεραίας και ο αριθμός της θέσης αυτής, όπως αναφέρεται στην Άδεια του Κατόχου.

3. Ο Κάτοχος της Άδειας οφείλει να την κοινοποιεί στον αρμόδιο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού της θέσης εγκατάστασης της κατασκευής κεραίας.

5. Οι Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, τις οποίες υποχρεούται να τηρεί οκάτοχος της Άδειας, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής και τροποποιούνται αυτοδίκαια, εφόσον τροποποιούνται τα άρθρα 4 έως και 7 της ΚΥΑ αριθ. 198015/ΕΥΠΕ- ΥΠΕΚΑ (ΦΕΚ 1510/BV4-5-2012)».

Α.1 Μη ύπαρξη ενημερωτικής πινακίδας

Ο σταθμός βάσης δεν φέρει την απαιτούμενη εκ του άρθρου 30§17 υποπαρ. Ε’ περ. β’ του ν. 4070/2012 σήμανση, ήτοι διαρκώς αναρτημένη, ευανάγνωστη και ανεξίτηλη πινακίδας, από την οποία να προκύπτει η επωνυμία της ιδιοκτήτριας εταιρίας παροχής υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και ο αριθμός εγγραφής κατασκευής του σταθμού. Μάλιστα, ο κάτοχος της αδείας όχι μόνο δεν τήρησε τη συγκεκριμένη υποχρέωση που ρητά μνημονεύεται επί της αδείας αλλά κάλυψε επιμελώς  το σταθμό κεραιών με σιδεροκατασκευή προκειμένου να φαίνεται ως καμινάδα και όχι ως σταθμός κεραιών με σκοπό να παραπλανήσει και  μη γίνει αντιληπτή από τους κατοίκους της περιοχής προκειμένου να αποφύγει αντιδράσεις και διαμαρτυρίες. Κατά τον τρόπο αυτό παρέβη τη διάταξη του άρθρου ΙΒ του Ν2801/2000 και της απορρέουσας από την προρρηθείσα άδεια που της χορήγησε η Ε.Ε.Τ.Τ., υποχρέωσής της να έχει διαρκώς αναρτημένη στην επίδικη κεραία του σταθμού την ευανάγνωστη ανεξίτηλη πινακίδα, στην οποία πρέπει να αναφέρεται η επωνυμία της και ο αριθμός εγγραφής κατασκευής κεραίας .

Α.2.Δοκιμαστική λειτουργία δικτύου 5ης γενιάς

Β1.Ηθέση του κτιρίου – Κοντινές αποστάσεις από κατοικίες, σχολεία, φροντιστήρια και άλλα-

Το κτίριο όπου έχει εγκατασταθεί το επίδικο κεραιοσύστημα βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη περιοχή και μάλιστα  επί κτηρίου χαμηλότερου ή ίσου με τα σπίτια  ή τα γραφεία των εναγόντων , όπου εργάζονται ή κατοικούν οι ίδιοι με τις οικογένειες τους και τα ανήλικα παιδιά τους, ενώ σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων βρίσκονται και οι άλλοι χώροι συνάθροισης κοινού, όπως το όμορο ……. Δημοτικό Σχολείο Καλαμάτας όπου φοιτούν και προαυλίζονται δεκάδες ανήλικα παιδία που ανήκουν στις ευάλωτες ηλικίες πληθυσμού , ………………βρεφονηπιακοί σταθμοί όπου φιλοξενούνται νήπια προσχολικής ηλικίας (1,5 έως 5 έτών ), κέντρο λογοθεραπείας(που βρίσκεται επί του κτηρίου της κεραίας)που επισκέπτονται ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες παιδιών (με προβλήματα αυτισμού ) κλπ με συνέπεια να εκτίθενται καθημερινά στην εκπεμπόμενη απ’ αυτό ακτινοβολία χιλιάδες ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες ανθρώπων καθώς ο εν λόγω σταθμός βάσης βρίσκεται σε ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα σημεία της πόλης

Β.2.ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΒΑΣΗΣ ΚΕΡΑΙΩΝ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία της κινητής τηλεφωνίας στην κατηγορία 2β των πιθανών καρκινογόνων παραγόντων για τον άνθρωπο , με τη  μεγαλύτερη απορρόφηση στα παιδιά κάτω των 15 έτων.

Η εγκατάσταση της επίμαχης βάσης κεραιών στην περιοχή αυτή που είναι  τόσοπυκνοδομημένη και με τόσες  όμορες εγκαταστάσεις φιλοξενίας ευάλωτων ηλικιακών ομάδων είναι σαφώς επικίνδυνη. Περεταίρω οι οικοδομές γύρω από την επίδικη  εγκατάσταση περιλαμβάνουν και ψηλότερα κτίσματα, στα οποία στεγάζονται οικογένειες, οι περισσότερες των οποίων έχουν μικρά παιδιά. Συγκεκριμένα στις γειτονικές οικοδομές κατοικούν οικογένειες με πάρα πολλά παιδιά. Μόνο οι υπογράφοντες, οι οποίοι όλοι κατοικούμε ελάχιστα μέτρα από την εγκατάσταση των κεραιών, έχουμε δεκάδες παιδιά.

Η διάταξη της παραγράφου 18 του άρθρου 30 του ν. 4070/2012, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η εγκατάσταση κεραιών σε κτίρια βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, νοσοκομείων και γηροκομείων. Ο λόγος που επέβαλε την απαγόρευση αυτή είναι ο τρόπος διάχυσης της ακτινοβολίας από την κεραία: η ακτινοβολία εκπέμπεται υπό μορφή τριγωνική, με κορυφή την κεραία, με αποτέλεσμαη επίδικη εγκατάσταση ακτινοβολεί κατ’ αυτό τον απαγορευμένο τρόπο τόσο τα σπίτια όλων μας όσο και το σχολείο που βρίσκεταιπλησίον της οικοδομής όπου έχει εγκατασταθεί ο επίδικος σταθμός βάσης αλλά και σε όλα τα υπόλοιπα κτίρια.

Η καθ’ ης εγκατέστησε ένα σταθμό βάσης κεραιών δίπλα σε αρκετούς χώρους συγκέντρωσης δεκάδων παιδιών , δεσμευόμενη απλώς να τηρεί όσα προβλέπει η οικεία νομοθεσία και χωρίς ποτέ να ελεγχθεί με ολοκληρωμένο τρόπο από κάποια δημόσια αρχή η επιβάρυνση που δέχεται ο πληθυσμός της περιοχής (ιδίως οι ευαίσθητες ομάδες αυτού) από τη λειτουργία των κεραιών – πομπών.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η, δια νομοθετικής ρύθμισης,  δήλωση υπαγωγής σε πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις καθώς και οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων,  που συντάσσονταν από ιδιώτες – υπαλλήλους των ενδιαφερόμενων εταιριών, είναι αμφίβολης βασιμότητας και αντικειμενικότητας.

Είναι προφανές από όλα τα παραπάνω ότι η συγκεκριμένη περιοχή, όπου συγκεντρώνονται καθημερινώς δεκάδες ανήλικα παιδιά και όπου κατοικούν εκατοντάδες δημότες (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ηλικιωμένοι, παιδιά, εγκυμονούσες και ασθενείς), είναι απολύτως ακατάλληλη για χωροθέτηση τέτοιου είδους εγκατάστασης. Η Μελέτη περιβαλλοντικών όρων όφειλε να έχει λάβει  υπόψη της όλο τον περιβάλλοντα χώρο, την οικιστική χρήση γης, την ύπαρξη σχολείων-βρεφονηπιακών σταθμών, νοσοκομείων, την υπόλοιπη ενδεχόμενη επιβάρυνση στο περιβάλλον από τυχόν άλλους πομπούς Η/Μ ακτινοβολίας, να  έχει προτείνει την προσφορότερη για το περιβάλλον τεχνική λύση , να έχει εξετάσει εναλλακτικές λύσεις και  να έχει υποδείξει τους κύριους λόγους της επιλογής της προτεινόμενης λύσης.

Την ως άνω πραγματική κατάσταση δεν διαφαίνεται ότι έλαβε σοβαρά υπόψη της ούτε η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, όταν συνέταξε τις προρρηθείσες υπ` αριθμ. Μι/411/10382/2019, γνωματεύσή της για το ενδεχόμενο έκθεσης των περιοίκων στην ακτινοβολία της επίδικης κεραίας και ιδιαίτερα, την ύπαρξη των ως άνω σχολείων, νηπιαγωγείου,  παιδικού σταθμού, καίτοι τα παιδιά που φοιτούν σ` αυτά, αλλά και οι λοιποί περίοικοι έχουν άμεση έκθεση στην εκπεμπόμενη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, με σαφή κίνδυνο για την υγεία τους.

Καθώς  από την εγκατάσταση και λειτουργία του σταθμού βάσης κεραιών κινητής τηλεφωνίας της αντιδίκου εταιρείας, εξαιτίας της εκπομπής ακτινοβολίας και ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, προκαλούνται ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία, σωματική και ψυχική των περίοικων, των παιδιών μας και των μαθητών, ιδιαιτέρως δε εμάς των αιτούντων, λόγω της άμεσης γειτνίασής μας με το σημείο που τοποθετήθηκε η κεραία, με αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητάς μας  περνώντας το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε ελάχιστη απόσταση από τις εν λόγω κεραίες, με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία μας, σωματική και ψυχική.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αιτούντες είναι μόνο ένα μέρος αυτών που πλήττονται οι ίδιοι και τα παιδιά τους από τη λειτουργία και την εγκατάσταση των κεραιών, γιατί οι πληγέντες είναι εκατοντάδες, εξαιτίας της άμεσης γειτνίασής με τη θέση λειτουργίας των κεραιών.

Η εγκατάσταση των κεραιών ακριβώς δίπλα από τα σπίτια μας και τα σχολεία που φοιτούν και αθλούνται τα παιδιά μας έχει τρομοκρατήσει εμάς, αλλά και όλους τους περίοικους, αφού υπάρχουν εντονότατοι φόβοι για την υγεία μας από την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, οι οποίοι δικαιολογούνται απόλυτα και από τον μεγάλο αριθμό μελετών, άρθρων, δημοσιεύσεων, γνωμοδοτήσεων ειδικών επιστημόνων και φορέων που τονίζουν τις βλαπτικές επιδράσεις της ακτινοβολίας των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Ήδη η ψυχική μας υγεία έχει διαταραχθεί αφάνταστα, με αποτέλεσμα να έχει επηρεαστεί αρνητικά η ψυχολογίας μας, η καθημερινότητά μας, η συμπεριφορά μας, πολλοί δε κάτοικοι της περιοχής, σκέφτονται ακόμη και τη μετεγκατάσταση. Τα ψυχολογικά προβλήματα, που ξαφνικά αποκτήσαμε εξαιτίας των κεραιών, έχουν αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η ανησυχία αυτή εντείνεται από τον τρόπο και τη μέθοδο που επέλεξε η αντίδικος για να εγκαταστήσει TICκεραίες. Συναισθήματα κατάθλιψης, απογοήτευσης, οργής, έντασης, στεναχώριας, άγχους, στρες, πίεσης, αγωνίας,μας έχουν κατακυριεύσει.

Β.3.ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ του Καθηγητής κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Λ. Μαργαρίτης αναφορικά με το επίδικο κεραιοσύστημα της οδού Ψαρών και Αριστείδου 1 αναφορικά με την εκπεμπόμενη από αυτό ακτινοβολία.

Με βάση την επιστημονική μου εξειδίκευση ως καθηγητού ραδιοβιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, περί της επικινδυνότητας της ακτινοβολίας προερχομένης από την ασύρματη τεχνολογία όπως προκύπτει και από το  βιογραφικό μου (βλ.http://kyttariki.biol.uoa.gr/margaritis επισημαίνω τα ακόλουθα:

1.         Η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), κατέθεσε το 1998, «Οδηγίες Ορίων Ασφαλείας για τον Περιορισμό της Έκθεσης σε Χρονικά Μεταβαλλόμενα Ηλεκτρικά, Μαγνητικά και Ηλεκτρομαγνητικά πεδία (μέχρι 300 GHz)». Αυτές οι οδηγίες έγιναν αποδεκτές από τον ΠΟΥ και από πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Ο ΠΟΥ έστειλε σε όλα τα έθνη τις κατευθυντήριες γραμμές της ICNIRP παρακινωντας τες να διεξάγουν δικες τους έρευνες επικινδυνότητας, τροποποιώντας τα όρια, έτσι έχουν αλλάξει τα όρια προς τα κάτω σε πολλές χώρες όπως πχ στην Ελβετία, στην Ιταλία και αλλού. Το 2009, καθώς και το 2020 η ICNIRP κυκλοφόρησε νέο κείμενο λέγοντας ότι επαναβεβαιώνει τις κατευθυντήριες γραμμές που έθεσε το 1998, εφόσον κατά τη γνώμη της, η επιστημονική βιβλιογραφία που δημοσιεύθηκε έκτοτε «δεν έχει προσθέσει κανένα στοιχείο για τυχόν αρνητικές επιπτώσεις σε επίπεδα έκθεσης χαμηλότερα από τα ισχύοντα όρια και έτσι δεν απαιτείται η άμεση αναθεώρηση των οδηγιών της σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης σε υψηλής συχνότητας ηλεκτρομαγνητικά πεδία». Η ICNIRP συνεχίζει μέχρι σήμερα να διατυπώνει αυτούς τους ισχυρισμούς, παρά τις αυξανόμενες επιστημονικές αποδείξεις για το αντίθετο.

2.         Κατά τη γνώμη 190 ειδικών επιστημόνων που υπέβαλαν σχετικό υπόμνημα στον ΟΗΕ οι Οδηγίες Ορίων Ασφαλείας της ICNIRP δεν επαρκούν για την προστασία της δημόσιας υγείας, αφού δεν καλύπτουν τις επιδράσεις που μπορεί να προκληθούν από μακροχρόνια έκθεση είτε από έκθεση σε πεδία χαμηλής έντασης.

3.         ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΑΥΤΗ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΥΡΜΑΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ ΕΝΤΑΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΘΕΣΠΙΣΜΕΝΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ICNIRP ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ.

4.         Οι επιδράσεις περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου, κυτταρικό στρες, αύξηση των επιβλαβών ελευθέρων ριζών, γενετικές βλάβες, δομικές και λειτουργικές αλλαγές του αναπαραγωγικού συστήματος, διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών μάθησης και μνήμης, νευρολογικές διαταραχές, καθώς επίσης και αρνητικές επιπτώσεις στην γενική ευζωία στους ανθρώπους

5.         Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΤΑΞΕΙ ΤΟ 2011 ΤΙΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΩΣ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΕΣ

6.         ΜΕ ΓΝΩΜΩΝΑ ΤΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ ΤΟ ΙΣΧΥΟΝ ΟΡΙΟ ΤΩΝ 1.000 μW/cm2 (630 μW/cm2 σύμφωνα με την ελληνική Νομοθεσία) ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΕΙΚΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΔΙΑIΤΕΡΑ ΟΣΩΝ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΩΡΕΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ, ΟΠΩΣ ΑΥΤΟ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΠΟΥ ΕΚΠΕΜΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΕΡΑΙΕΣ ΒΑΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ.

7.         Τα ευρήματα αυτά δικαιολογούν την προσφυγή διακεκριμένων επιστημόνων-ειδικών στο θέμα αυτό στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και σε όλα τα Κράτη-Μέλη στον κόσμο, για να ενθαρρύνουν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ώστε να ηγηθεί της πρωτοβουλίας για την προώθηση της ανάπτυξης νέων κατευθυντήριων γραμμών θέσπισης νέων ορίων που θα προστατεύουν περισσότερο τους πολίτες από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

8.         ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ ΤΟ ΟΡΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΤΩΝ 0,5 μW/cm2

ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 0,2 ΒΟΛΤ ΑΝΑ ΜΕΤΡΟ

Για περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές προστασίας, μπορείτε να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα του Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δρ. Λουκά Μαργαρίτη (ΤΗΛ. , 6972051345)

 http://kyttariki.biol.uoa.gr/EMR-GROUP/EMR_GROUP_GR.htm

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Όρια Αποδεκτής Έκθεσης στην ακτινοβολία

Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία (ΗΜΠ) παράγονται από τεχνητές πηγές ασύρματης επικοινωνίας όπως είναι η κινητή τηλεφωνία, τα ασύρματα δίκτυα, τα ασύρματα τηλέφωνα και οι εκπομπές των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.

Τα ισχύοντα «όρια αποδεκτής έκθεσης» του πληθυσμού στην ακτινοβολία αυτή έχουν θεσπισθεί λαμβάνοντας υπ’ όψιν μόνον τις θερμικές επιδράσεις, (αυτές που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση θερμοκρασίας του εκτιθέμενου οργανισμού), παρά το γεγονός ότι οι μηχανισμοί με τους οποίους δρουν οι μη-ιονίζουσες ακτινοβολίες και τα ασθενή ηλεκτρομαγνητικά πεδία, στα κύτταρα, δεν είναι ακόμη σαφείς.

Όμως είναι πλέον αποδεδειγμένο πως το μεγάλο πλήθος των βιολογικών επιδράσεων από τα ΗΜΠ της ανθρώπινης τεχνολογίας στις συνήθεις τιμές έντασης που δέχεται ο μέσος άνθρωπος, είναι μη-θερμικά φαινόμενα, δε συνοδεύονται δηλαδή από αύξηση θερμοκρασίας του εκτιθέμενου οργανισμού, [Velizarov et al, 1999], [Hyland, 2000], [Salford et al, 2003], Fragopoulou, Margaritis, et al, 2010a, 2010b, Gandhi, P.O., 1982).

Το εργαστήριό μας ερευνά επί δεκαετίες τις βιολογικές επιπτώσεις των ακτινοβολιών και από το 1998 ασχολείται με τις αλλοιώσεις σε κύτταρα και σε πειραματόζωα μετά από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας σε πραγματικές συνθήκες. Με την ιδιότητά μας αυτή έχουμε επισημάνει τους κινδύνους που συνεπάγεται η μακρά έκθεση του πληθυσμού χωρίς να λαμβάνονται ειδικές προφυλάξεις, καθώς και τους κινδύνους από τη διαμονή κατοίκων πλησίον κεραιών ραδιοσυχνοτήτων. Συμφωνώντας και με άλλους ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό θεωρούμε ότι θα πρέπει η Πολιτεία να αναθεωρήσει τα όρια αποδεκτής έκθεσης που έχει θεσπίσει, όπως άλλωστε προκύπτει τόσο από τις πολυάριθμες ανεξάρτητες έρευνες αλλά και από τις πρόσφατες αποφάσεις άλλων χωρών για μείωση των ορίων (π.χ. Βέλγιο 16 Φεβρουαρίου 2007).

Οι άμεσες επιπτώσεις με τη μορφή πονοκεφάλων έλλειψης συγκέντρωσης αϋπνίες, μείωση ανοσοποιητικού συστήματος, κόπωση, αλλεργίες, διαταραχές μνήμης, κλπ., αποτελούν καθημερινά συμπτώματα στους διαμένοντες πλησίον των κεραιών(Abdell-Rassoul et al, 2006).

Είναι συνεπώς σαφές ότι αν και οι εντάσεις ακτινοβολίας που μετρήσαμε είναι εντός των ορίων που ισχύουν στη χώρα μας, εν τούτοις είναι πάνω από τα όρια άλλων χωρών, που στηρίζονται σε ολοένα αυξανόμενες επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες (βλέπε παρακάτω).

Τα ανωτέρω προκύπτουν από το ότι:

Α) τα θεσπισμένα όρια έχουν προταθεί το 1998 από την «Διεθνή Επιτροπή Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες ακτινοβολίες (ICNIRP 1988), εποχή κατά την οποία η διάδοση της ασύρματης τεχνολογίας ήταν περιορισμένη και τα επιστημονικά δεδομένα πολύ πενιχρά.

Β) τα εν λόγω όρια είχαν προταθεί για ολιγόλεπτη έκθεση των ανθρώπων στην ακτινοβολία και όχι για ολοήμερη έκθεση όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται κοντά σε κεραίες εκπομπής ραδιοσυχνοτήτων.

Γ) τα εν λόγω όρια είχαν προταθεί υπολογίζοντας μόνον τις θερμικές επιπτώσεις των ραδιοκυμάτων, ενώ έχει αποδειχθεί πρόσφατα ότι τα κύτταρα επηρεάζονται επίσης με μη θερμικό τρόπο δηλαδή χωρίς αύξηση θερμοκρασίας.

Δ) Υπάρχει πληθώρα δημοσιεύσεων που υποστηρίζουν την επίδραση της ακτινοβολίας αυτή  σε εντάσεις μέχρι και 1.000 φορές κάτω από τα ισχύοντα όρια.

Ε) ένα ποσοστό πληθυσμού που αγγίζει το 3% (δηλαδή 300.000 άτομα στη χώρα μας) εκτιμάται ότι ανήκει στην κατηγορία των «ηλεκτρουπερευαίσθητων ατόμων» τα οποία αντιδρούν με σοβαρές επιπτώσεις σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πολύ ασθενή της τάξης των 0,2 βολτ/μέτρο.

Ε) επιτροπή ειδικών στην οποία συμμετείχε η ερευνητική μας ομάδα (Fragopoulou AF, Grigoriev Y, Johansson O, Margaritis LH, Morgan L, Richter E, Sage C 2010c) έχει δημοσιεύσει ειδικό πόρισμα στο οποίο προτείνεται η ελάττωση των ορίων με γνώμονα την υγεία των πολιτών και τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα.

Καταγεγραμμένες Βιολογικές Επιδράσεις

Η ακτινοβολία που εκπέμπεται από πηγές ραδιοσυχνοτήτων μικροκυματικές ή άλλες είναι τεχνητή και δεν υπήρχε κατά τη διάρκεια της εξέλιξης των οργανισμών στη γη. Θεωρείται συνεπώς από πολλούς ερευνητές και στοχαστές πως οι οργανισμοί δεν μπορεί να έχουν αναπτύξει μηχανισμούς άμυνας, προσαρμογής και αντιστάθμισης-επιδιόρθωσης των βλαβών που ενδεχόμενα δημιουργούνται. Έτσι είναι ιδιαίτερα δύσκολο και αυθαίρετο να επιχειρηθεί η οριοθέτηση επιπέδων αφαλούς έκθεσης των ανθρώπων στην ακτινοβολία αυτή, όπως έχει γίνει με τη ραδιενέργεια και την ιονίζουσα γενικά ακτινοβολία, όπου η ύπαρξη τέτοιας ακτινοβολίας γύρω μας από καταβολής κόσμου αλλά και σήμερα (π.χ. κοσμική ακτινοβολία, γήινη ακτινοβολία, ραδιοϊσότοπα στο σώμα μας, στα δομικά υλικά των σπιτιών μας) επιτρέπει να εφαρμόσει κανείς «όρια ασφαλούς έκθεσης» απλά προσθέτοντας κάτι παραπάνω στα ήδη υπάρχοντα επίπεδα.

Υπάρχει μέχρι σήμερα πλήθος επιστημονικών – πειραματικών μελετών, δημοσιευμένων σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά που καταδεικνύουν επιδράσεις σε κύτταρα σε πειραματόζωα αλλά και σε ανθρώπους, με επίπεδα έκθεσης εντός των ισχυόντων (δυτικών) «ορίων αποδεκτής έκθεσης».

Έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες επικινδυνότητας της ακτινοβολίας της κινητής τηλεφωνίας σε εντάσεις εντός των θεσπισμένων ορίων σε κάθε δυνατό επίπεδο. Ειδικότερα για τις επιδράσεις από την ακτινοβολία κεραιών βάσης υπάρχουν επιδημιολογικές έρευνες συμπτωμάτων σε άτομα που διαμένουν κοντά σε κεραίες και έχουν διαπιστωθεί ποικίλα συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, κόπωση δυσλειτουργία νευρικού συστήματος μείωση ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και εμφάνιση νεοπλασιών.

 Θραύσεις του DNA παρατηρήθηκαν επίσης σε ανθρώπινους ινοβλάστες μετά από διακοπτόμενη έκθεση 16 h σε RF πεδίο συχνότητας 1800 ΜΗz με τιμή SAR 1.2 ή 2 W/kg [Diem et al, 2005].

Σε ολόκληρους οργανισμούς έχoυν βρεθεί και έχουν δημοσιευθεί από την ερευνητική μας ομάδα επιπτώσεις από την ακτινοβολία, όπως

•          μείωση κατά 30-60% της αναπαραγωγικής ικανότητας εντόμων, [Μαργαρίτης, Παναγόπουλος, 2000],

•          αύξηση αποπτωτικών ωοθυλακίων κατά την ωογένεση εντόμων, [Chavdoula, Margaritis et al 2010], καθώς και

•          διαταραχές μνήμης και μάθησης σε ποντίκια και σε αρουραίους [Fragopoulou et al, 2010b, Fragopoulou, Margaritis 2010, Ntzouni et al, 2010] και αλλαγές στην οστεοποίηση εμβρύων ποντικών που είχαν ακτινοβοληθεί κατά τη διάρκεια της κύησης [Fragopoulou AF, Koussoulakos S, Margaritis LH, 2010a].

Άλλες επιδράσεις αφορούν σε αλλοιώσεις στη μορφή ανθρώπινων ηλεκτροεγκεφαλογραφημάτων κατά τη διάρκεια συνομιλίας σε κινητό τηλέφωνο [Krause et al, 2000], αυξημένη θνησιμότητα, καθυστέρηση ανάπτυξης και μορφολογικές αλλοιώσεις σε γονιμοποιημένα αυγά πουλιών, μετά από έκθεση σε RF πεδία χαμηλών εντάσεων και διαφόρων συχνοτήτων 108 – 1010 Hz, [Xenos and Margas, 2003],

Έχει γενικά διαπιστωθεί πως όσο το πλήθος των κεραιών αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν συνεχώς αυξανόμενες μαρτυρίες για πονοκεφάλους, απώλεια μνήμης, αποβολές, χωρίς «εμφανείς» εξηγήσεις, από ανθρώπους που πλησίον της κατοικίας ή του χώρου εργασίας τους εγκαταστάθηκαν κεραίες, κινητής τηλεφωνίας η/και ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.

Συμπεράσματα

Αναμφισβήτητα η Κινητή Τηλεφωνία αποτελεί στην εποχή μας πολύτιμο αγαθό που μπορεί να σώζει ζωές. Θα πρέπει όμως να διακρίνουμε ότι είναι διαφορετική περίπτωση η χρήση κινητών τηλεφώνων (αφού αποτελεί επιλογή των χρηστών μολονότι είναι γνωστοί οι κίνδυνοι), από τις κεραίες βάσης, που ακτινοβολούν άτομα που δεν έχουν καμία επιθυμία να δεχθούν την  ακτινοβολία αυτή και μάλιστα σε 24ωρη βάση.

Στην ερευνητική μας ομάδα «Ηλεκτρομαγνητικής Βιολογίας» του Τομέα Βιολογίας Κυττάρου και Βιοφυσικής, ως Κυτταρικοί Bιολόγοι και Βιοφυσικοί με ιδιαίτερη γνώση του αντικειμένου της επίπτωσης των ακτινοβολιών, (ιονιζουσών και μη-ιονιζουσών), είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στα «όρια αποδεκτής έκθεσης» που έχουν θεσπιστεί κυρίως με πολιτικά-οικονομικά κριτήρια (βλέπε Hardell et al., 2007) χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι αποδεδειγμένες πλέον μη-θερμικές επιπτώσεις, που είναι εξ ίσου σοβαρές με τις θερμικές.

Θεωρούμε λοιπόν σωστό στην περίπτωση των Μη-ιονιζουσών ακτινοβολιών, όπως είναι οι μικροκυματικές ακτινοβολίες της κινητής τηλεφωνίας, να ακολουθείται η Aρχή της Προφύλαξης, δηλαδή η αποφυγή κάθε έκθεσης σε τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία, εφόσον αυτό είναι εφικτό ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ

0,2 ΒΟΛΤ ΑΝΑ ΜΕΤΡΟ

ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Για όλους τους παραπάνω λόγους, εκτιμάμε ότι η εγκατάσταση των εν λόγω κεραιών επάνω σε κτήρια σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και σε απόσταση μόλις λίγων μέτρων από παραπλήσια οικήματα-κτίρια αναλόγου ύψους, είναι επικίνδυνη και θα πρέπει να αποφεύγεται. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για ευνόητους λόγους κοντά σε σχολεία και σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Γ. Οι επιστημονικές έρευνες

Οι περισσότερες και πιο πρόσφατες (τεκμηριωμένες) μελέτες και επιστημονικές έρευνες πανεπιστημιακών καθηγητών, διαφόρων ειδικοτήτων (ιατρών, γενετιστών, φυσικών, βιολόγων κ.λ.π.) καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι αναμφίβολα επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό και ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας θα πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο μακριά από κατοικημένες περιοχές, ώστε να αποφεύγεται η συνεχής έκθεση των περιοίκων στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ιδίως των ευπαθών ατόμων του πληθυσμού, όπως οι γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, και τα μικρά παιδιά. Οι περισσότερες απ` αυτές (τις μελέτες) καταλήγουν, συνοπτικά, στα ακόλουθα συμπεράσματα και ειδικότερα :

1) η έκθεση του ανθρώπου σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες προκαλεί, αποδεδειγμένα, μακροπρόθεσμα, πλήθος δυσμενών βιολογικών επιδράσεων σε πολλά όργανα του ανθρωπίνου σώματος και στον ανθρώπινο εν γένει οργανισμό (βλαβερές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των εμβρύων κατά τα αρχικά στάδια ανάπτυξης, πονοκεφάλους, μετάλλαξη στα γενετικά κύτταρα, πιθανές καρκινογενέσεις, λευχαιμία, καρκίνο στο φάρυγγα, πρωτογενείς εγκεφαλικού όγκους, ενδεχόμενες διανοητικές καθυστερήσεις και νευροφυτικές διαταραχές), 2) πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού (παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένοι) στις εν λόγω ακτινοβολίες και 3) πρέπει να τηρείται η δέουσα απόσταση ασφαλείας από κάθε πηγή και να μην εγκαθίστανται εντός πυκνοκατοικημένων περιοχών και δίπλα από σπίτια και σχολεία. Τα τελευταία χρόνια δημοσιεύονται με αυξανόμενο ρυθμό μελέτες οι οποίες επισημαίνουν σωρεία βλαβών, όπως νευροψυχικές διαταραχές, δυσκολίες μάθησης παιδιών, λευχαιμίες, εξασθένηση μνήμης, σύνολο καρκίνων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να προστατεύσει την υγεία των πολιτών από τις επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, χρηματοδότησε μια σειρά ερευνητικών προγραμμάτων, μεταξύ των οποίων είναι τα προγράμματα REFLEXκαι THz-BRIDGE.

Το πρόγραμμα REFLEX, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2005, πιστοποίησε ότι κατά την έκθεση DNAζωντανών οργανισμών «invitro» υφίσταται θραύση της μοριακής αλυσίδας μετά από συνεχή έκθεση 24 ωρών. Τα αποτελέσματα ήταν ακριβώς τα ίδια μετά την έκθεση του DNAσε ακτινοβολία γ, που προέρχεται από ραδιενεργές διασπάσεις.

Επίσης, το πρόγραμμα THz-BRIDGE, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2004 και στο οποίο συμμετείχε και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, απέδειξε ότι μεταλλάξεις στα χρωμοσώματα του ανθρωπίνου DNAεπέρχονται μετά από συνεχή έκθεση 72 περίπου ωρών σε μη ιοντίζουσα ακτινοβολία εντάσεως 43pW/cm2, που είναι 10 φορές πάνω από τα όρια που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) για επιτρεπτά όρια έκθεσης του πληθυσμού. Η συνεχής έκθεση πάνω από 72 ώρες προφανώς εγκυμονεί μεγαλύτερους κινδύνους καθώς αυξάνει την πιθανότητα διάσπασης του DNA.

Από την πληθώρα των επιστημονικών μελετών, ενδεικτικά αναφέρουμε:

2.Περαιτέρω, ο Καθηγητής κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Λ. Μαργαρίτης στην από 14/1/97 γνωμοδότησή του αναφέρει ότι «η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι αναμφίβολα επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Σχετικά με την εγκατάσταση βάσεων κινητής τηλεφωνίας Θα πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο μακριά από μόνιμες κατοικίες, ώστε να αποφεύγεται η έκθεση στην ακτινοβολία ευπαθών ομάδων.»Σε δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά άρθρα του επισημαίνει τις επιπτώσεις της λειτουργίας των κεραιών κινητής τηλεφωνίας στην ανθρώπινη υγεία. Ο Καθηγητής αναφέρει, μεταξύ άλλων ότι «υπάρχει πλήθος επιστημονικών – πειραματικών μελετών, δημοσιευμένων σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά έντυπα, που καταδεικνύουν σοβαρές μη-θερμικές βιολογικές επιδράσεις, με επίπεδα έκθεσης εντός των ισχυόντων (δυτικών) «ορίων επιτρεπόμενης έκθεσης», ή λίγο πάνω από τα όρια αυτά, όπως αλλαγή συμπεριφοράς, (ως προς την λήψη τροφής και την κινητικότητα), καθώς και φαινόμενα συνέργιας με ψυχοφάρμακα, (αμφεταμίνες- δηλαδή διαφορετικές αντιδράσεις για την ίδια δόση φαρμάκου), σε ποντικούς, [Gandhi, 1982], μείωση της συγκέντρωσης ιόντων ασβεστίου σε εγκεφαλικά κύτταρα κοτόπουλων, [Bawinetal, 1978], αυξημένο ποσοστό μονοκλωνικών και δικλωνικών θραύσεων DNA, σε εγκεφαλικά κύτταρα αρουραίων, μετά από invivoακτινοβόληση διάρκειας 2h, με συχνότητα 2450 MHzκαι μέση πυκνότητα ισχύος 2 mW/cm2, [LaiandSingh, 1995, 1996], μεταβολή του ρυθμού κυτταρικού πολλαπλασιασμού, [KweeS, RaskmarkΡ, 1998], μείωση κατά 30-60% της αναπαραγωγικής ικανότητας εντόμων, [Μαργαρίτης, Παναγόπουλος, 2000], [Panagopoulos, Margaritis2003], [Panagopoulosetal, 2004], αλλοιώσεις στη μορφή ανθρώπινων ηλεκτροεγκεφαλογραφημάτων κατά τη διάρκεια συνομιλίας σε κινητό τηλέφωνο, [Krauseetal, 2000], αυξημένη θνησιμότητα, καθυστέρηση ανάπτυξης και μορφολογικές αλλοιώσεις σε γονιμοποιημένα αυγά πουλιών, μετά από έκθεση σε RFπεδία χαμηλών εντάσεων και διαφόρων συχνοτήτων 108-10 ° Ηζ[XenosandMargas, 2003], μείωση 50-60% στον αριθμό γεννήσεων αρουραίων, μετά από έκθεση λίγων ημερών κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης – οργανογένεσης, σε RFπεδίο 9.3 GHz, έντασης 5 mW/cm2, (στην περίπτωση αυτή η ένταση ήταν 5 φορές πάνω από τα όρια), [XenosandMargas, 2003]».

2.         Σε μελέτη των καθηγητών κκ Λ. Μαργαρίτη και Δ. Παναγόπουλουμε τίτλο «Βιολογικές Επιπτώσεις από την Ακτινοβολία των Κινητών Τηλεφώνων»,αναφέρεται ότι: «…η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί μη θερμικές επιπτώσεις οι οποίες αναφέρονται στην επίδραση της ακτινοβολίας στη λειτουργία των κυτταρικών συστατικών…Οι μη-θερμικές επιπτώσεις θεωρούνται και οι πιο σημαντικές από βιολογικής / ιατρικής σκοπιάς και δεν καλύπτονται από τα όρια ασφαλείας που έχουν Θεσπισθεί, επειδή δεν είναι άμεσα μετρήσιμες με κάποιο όργανο Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει απ’ ευθείας συνάρτηση της έντασης της ακτινοβολίας, η οποία μπορεί να μετρηθεί με όργανο σε μονάδες.

3.         Ο κ. Αλκιβιάδης-Κωνσταντίνος Κεφαλάς, Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στα δημοσιευμένα άρθρα του επισημαίνει ότι η έκθεση βιολογικών οργανισμών σε ακτινοβολίες μικροκυμάτων προκαλεί και χημικές μεταβολές πλην των γνωστών θερμικών.Στην περίπτωση αυτή απαιτείται, σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά, άμεση αναθεώρηση των επιπέδων ορίων ασφαλούς έκθεσης σε ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα επιτρεπόμενα όρια είναι και ασφαλή, καθώς οι χημικές μεταβολές επί της βιολογικής ύλης γίνονται με ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες που έχουν πολύ χαμηλότερη ένταση ακτινοβολίας από αυτή των θερμικών μεταβολών.Στην από 07.05.03 γνωμοδότησή του προς τον Σ.τ.Π., που αφορά τις επιπτώσεις των κινητών τηλεφώνων και κεραιών στην υγεία, αναφέρει ότι: «σχετικά με την επικινδυνότητα των κινητών τηλεφώνων και κεραιών εκπομπής κινητής τηλεφωνίας, πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι η ακτινοβολία τους έχει βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία. Η προσωπική μου εκτίμηση επίσης είναι ότι είναι δύσκολο να ορισθεί κατώτατο όριο ασφαλούς ισχύος εκπομπής ακτινοβολίας\ Ο κύριος λόγος είναι ότι η περιοχή εκπομπής συχνοτήτων τους βρίσκεται σε συντονισμό με την ενέργεια περιστροφής των βάσεων του DNA, με αποτέλεσμα την πιθανή θραύση χημικών δεσμών και την επακόλουθη καταστροφή του»

4.Η αμερικανική Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα επανακαθορίσει σύντομα τα όρια έκθεσης στις ραδιοσυχνότητες  (RFR) που έχουν υιοθετηθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Αυτά τα όρια βασίζονται σε αλλαγές που παρατηρήθηκαν σε πειραματόζωα που είχαν εκτεθεί σε ακτινοβολία μικροκυμάτων και έχουν καθοριστεί για να μας προστατεύουν από κινδύνους λόγω έκθεσης στην ακτινοβολία αυτή.

Η FCC υιοθέτησε αυτά τα όρια βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό σε έρευνες που είχαν γίνει τη δεκαετία του 1980. Ωστόσο περισσότερες από 500 μελέτες που έγιναν έκτοτε κατέδειξαν επικίνδυνες βιολογικές ή υγειονομικές επιπτώσεις από έκθεση σε RFR ακόμα και πολύ χαμηλής έντασης.

Με βάση τις μελέτες αυτές περισσότεροι από 240 επιστήμονες υπέγραψαν πρόσφατα επιστολή στην οποία κάνουν έκκληση για την ανάγκη εφαρμογής πιο αυστηρών ορίων στην έκθεση σε μη ιονιζοντα ηλεκτρομαγνητικά πεδία (EMF).Στην επιστολή αναφέρουν μεταξύ άλλων:

«Πολλές πρόσφατες επιστημονικές δημοσιεύσεις έδειξαν ότι τα EMF επηρεάζουν τους ζώντες οργανισμούς σε επίπεδα αρκετά κάτω από τις περισσότερες διεθνείς και εθνικές κατευθυντήριες γραμμές. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, κυτταρικό στρες, αύξηση επιβλαβών ελευθέρων ριζών, γενετικές βλάβες, δομικές και λειτουργικές μεταβολές του αναπαραγωγικού συστήματος, επιπτώσεις στη δυνατότητα μάθησης και στη μνήμη, νευρολογικές διαταραχές και αρνητικές επιπτώσεις στη γενική ευημερία των ανθρώπων. Οι αρνητικές επιπτώσεις δεν περιορίζονται μόνο στους ανθρώπους, αλλά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις βλαβερών επιδράσεων τόσο στη φυτική όσο και στην ζωική ζωή ».

Οι επιστήμονες που υπέγραψαν αυτή την επιστολή αποτελούν την πλειοψηφία των εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις επιπτώσεις της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας. Έχουν δημοσιεύσει περισσότερα από 2.000 άρθρα και επιστολές σχετικά με την ακτινοβολία αυτή σε επιστημονικές εκδόσεις.

5.Ο Διεθνής Οργανισμός για την Έρευνα για τον Καρκίνο (IARC) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (IARC) ταξινόμησε το RFR ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» το 2011.

Με βάση τις έρευνες που δημοσιεύθηκαν από το 2011 η IARC έχει θέσει πρόσφατα ως προτεραιότητα το να επανεξεταστουν οι επιπτώσεις των ραδιοσυχνοτήτων τα επόμενα πέντε χρόνια. Δεδομένου ότι πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουμε τώρα επαρκή στοιχεία για να θεωρήσουμε τις συχνότητες αυτές ως πιθανόν καρκινογόνες η IARC σχεδιάζει να καθορίσει νέα όρια για την έκθεση σε αυτές.

Μάλιστα ,στοιχεία που προκύπτουν από τις έρευνες που διεξάγει η Διεθνής Επιτροπή για την Έρευνα του Καρκίνου (IARC), αποδεικνύουν ότι η ακτινοβολία τωνσταθμών κινητής τηλεφωνίας προκαλεί αυξημένες πιθανότητες παρουσίασης λευχαιμίας, ιδίως σε παιδιά (IARCMonographsontheEvaluationoftheCarchinogenicRiskstotheHumans, 27-6-2001 WHOIARC). Toαγαθό της υγείας του ανθρώπου είναι ανεκτίμητο και δεν επιδέχεται πειραματικό ή αντιπαράθεση με αμφίβολα υλικά αγαθά της σύγχρονης τεχνολογίας, των οποίων η εξασφάλιση συνήθως προϋποθέτει τη διακινδύνευσή της (της υγείας). (Βλ. ΜΠρΗρακλ 802/2013 ΝομΒ2003 σελ1458)

Η Έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τα Κινητά Τηλέφωνα και την Υγεία στη Μ. Βρετανία, (11 Μαΐου 2000) αναφέρει: «Υφίστανται, όμως, σήμερα νέα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία υποδηλώνουν ότι μπορεί να προκαλούνται βιολογικές επιδράσεις που λαμβάνουν χώρα ακόμα και κάτωαπό τα συνιστώμενα όρια και πρότυπα……Ο πληθυσμός στο σύνολό του δεν είναιγενετικά ομογενοποιημένος, και έτσι η δεκτικότητα των ανθρώπων στους περιβαλλοντικούς κινδύνους διαφέρει… Συμπεραίνουμε, επομένως, ότι προς το παρόν, δεν είναι δυνατόν να υποστηριχθεί η άποψη ότι η έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ακόμη και σε επίπεδα κατώτερα από τις εθνικές οδηγίες, στερείται καθ’ολοκληρίαν αρνητικών επιδράσεων στην υγεία….Συνιστούμε να υιοθετηθεί ηπροσέγγιση με βάση την αρχή της προφύλαξης [“precautionaryapproach”] στην χρήση της τεχνολογίας της κινητής τηλεφωνίας, μέχρι να υπάρξουν λεπτομερή και πιο τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις οποιεσδήποτε επιδράσεις μπορεί να υπάρξουν στην υγεία… Σημειώνουμε ότι η χρήση της αρχής της προφύλαξης [“precautionaryapproach”] δεν είναι χωρίς κόστος. Θεωρούμε όμως, ότι είναι η απαραίτητη προσέγγιση σε αυτό το αρχικό στάδιο της γνώσης μας για την τεχνολογία της κινητής τηλεφωνίας και τις πιθανές επιπτώσεις της στα βιολογικά συστήματα και στην ανθρώπινη υγεία……

5.Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.) στο ενημερωτικό της φυλλάδιο (Φεβρουάριος 2001), το οποίο διατίθεται και μέσω διαδικτύου (www.eaea.gr)αναφέρει: «Οι επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία μας εξαρτώνται προπάντων από την ένταση, τη συχνότητα και τη διάρκειά της. Η έκθεση σε μεγάλες τιμές ακτινοβολίας υψηλών συχνοτήτων έχει θερμικές επιδράσεις… Αν η απορροφούμενηισχύς ακτινοβολίας είναι τόσο μεγάλη, ώστε η θερμοκρασία του σώματος ν’ αυξηθεί πάνω από 1-2° C, τότε προκύπτουν οι ίδιες επιδράσεις, όπως στην περίπτωση πυρετού ή θερμοπληξίας: επέρχεται μείωση των νοητικών δραστηριοτήτων, αποκλίσεις σε διάφορες σωματικές λειτουργίες μέχρι και διαταραχές της αναπαραγωγής…Όργανα με κακή αιμάτωση και έτσι κακή απαγωγή θερμότητας όπως π.χ τα μάτια θερμαίνονται γρηγορότερα γι’ αυτό κινδυνεύουν περισσότερο… Στους σταθμούς βάσης το δραστικότερο προληπτικό μέτρο είναι η τοποθέτησή τους σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση από τα μέρη όπου παραμένουν άνθρωποι για μεγάλο χρονικό διάστημα…. μακροπρόθεσμες επιδράσεις δεν μπορούν πάντως να αποκλεισθούν επί του παρόντος».

11. Αναφορικά με τις επιδημιολογικέςεπιπτώσειςαπό την ηλεκτρομαγνητική οι καθηγητές AnthonyB. Miller, L. LloydMorgan, IrisUdasin, DevraLeeDavis επιβεβαιώνουν το συσχετισμό του καρκίνου με την έκθεση στην ηλεκτομαγνητική ακτινοβολία.

12.Οι καθηγητές MichaelCarlberg και LennartHardell αποφάνθηκαν ότι:

Η ακτινοβολία RF και ο κίνδυνος γλοιώματος φαίνεται να πληρούνται σε αυτήν την ανασκόπηση. Με βάση αυτό συμπεραίνουμε ότι το γλοίωμα προκαλείται από ακτινοβολία RF.

13.Ενώ οι καθηγητές ,Zothansiama, MaryZosangzuali, MiriamLalramdinpuii, andGaneshChandraJagetia αποφάνθηκαν  αναφορικά με τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας που εκπέμπουν σταθμοί βάσης κεραιοσυστημάτων στην υγεία ανθρώπων που κατοικούν σε κοντινή απόσταση από τους σταθμούς ,μετά από έρευνες που διεξήγαγαν, ότι:

Οι ακτινοβολίες ραδιοσυχνοτήτων (RFR) που εκπέμπονται από σταθμούς βάσης κινητού τηλεφώνου έχουν προκαλέσει ανησυχίες

για την αρνητική της επίδραση στους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά σε σταθμούς βάσης κινητών τηλεφώνων. Αφού εξετάστηκε η αξιολόγηση της επίδρασης του RFR στη βλάβη του DNA και η αντιοξειδωτική κατάσταση σε καλλιεργημένα ανθρώπινα λεμφοκύτταρα περιφερικού αίματος (HPBLs) ατόμων που κατοικούν κοντά σε σταθμούς βάσης κινητού τηλεφώνου λαμβάνοντας υπόψη διάφορα δημογραφικά δεδομένα, όπως ηλικία, φύλο, διατροφικό πρότυπο, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, διάρκεια χρήσης κινητού τηλεφώνου και μέση καθημερινή χρήση κινητού τηλεφώνου αποδείχθηκε ότι:

Η πυκνότητα ισχύος RF των εκτεθειμένων ατόμων ήταν σημαντικά υψηλότερη (p <0,0001) ότανσε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Τα HPBL καλλιεργήθηκαν και η βλάβη του DNA αξιολογήθηκε.Οι αναλύσεις δεδομένων έδειξαν ότι η εκτεθειμένη ομάδα (n = 40), η οποία κατοικούσε σε περίμετρο 80 μέτρων κινητών σταθμών βάσης ήταν σημαντικά (p <0,0001) υψηλότερη η συχνότητα μικροπυρήνων σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου,που απέχουν 300 μέτρα από τον κινητό σταθμό / σταθμούς βάσης. Η ανάλυση διαφόρων αντιοξειδωτικών στο πλάσματων εκτεθειμένων ατόμων αποκάλυψε σημαντική τριβή στη συγκέντρωση γλουταθειόνης (GSH) (p <0,01),δραστηριότητες καταλάσης (CAT) (p <0,001) και υπεροξειδίου δισμουτάσης (SOD) (p <0,001) και αύξηση λιπιδίωνυπεροξείδωσης (LOO). Οι πολλαπλές αναλύσεις γραμμικής παλινδρόμησης αποκάλυψαν σημαντική συσχέτιση μεταξύ μειωμένης συγκέντρωσης GSH (p <0,05), CAT (p <0,001) και SOD (p <0,001)δραστηριότητες και αυξημένη συχνότητα MN (p <0,001) και LOO (p <0,001) με αυξανόμενη πυκνότητα ισχύος RF.

14. Οι καθηγητές DaryoushShahbazi-Gahrouei, MojtabaKarbalae, HabiballahMoradi, andMiladBaradaran-Ghahfarokhi μετά από έρευνες που διεξήγαγαν δημοσίευσαν μελέτη απόφενόμενοι αναφορικά με τις επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία των ανθρώπων :

Τα τελευταία χρόνια, με την τεράστια χρήση των τηλεπικοινωνιών κινητού τηλεφώνου ,η αυξανόμενη ανησυχία για τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία έχει αυξηθεί σημαντικά στο κοινό . Η έκθεση στο κινητό τηλέφωνο έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλές επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό, τιςορμόνες,τον εγκέφαλο θηλαστικών, την κινητικότητα και μορφολογία σπέρματος και τις νευρολογικές παθολογίες. Ο στόχος  της μελέτης ήταν να ανακαλύψει  καιψυχολογικές αντιδράσεις των ανθρώπων που ζουσαν κοντά σε πομποδέκτη βάσης κινητού τηλεφώνουκεραία σταθμών (BTS), στο Ισφαχάν, Ιράν. Από 250τυχαία επιλεγμένους κάτοικους το 2012,τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα περισσότερα από τα συμπτώματα όπως ναυτία, κεφαλαλγία, ζάλη, ευερεθιστότητα,δυσφορία, νευρικότητα, κατάθλιψη, διαταραχή ύπνου, απώλεια μνήμης και μείωση της λίμπιντοήταν στατιστικά σημαντικότερα στους κατοίκους που ζούσαν κοντά στην κεραία BTS σε σύγκριση με εκείνους που ζουν μακριά από την κεραία BTS, συμπεραίνοντας ότι. η κεραία BTS του κινητού τηλεφώνου δεν πρέπει να τοποθετείται σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων σε πληθυσμούς για ελαχιστοποίηση της έκθεση των γειτόνων.

15.Σύμφωνα με τον Δρ.G. J. Hyland(Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου “Warwick” στο Κόβεντρι της Μ. Βρετανίας): «…τα υπάρχοντα όρια ασφαλείας, για την έκθεση του κοινού στην ακτινοβολία που χρησιμοποιείται στην κινητή τηλεφωνία, είναι παντελώς ανεπαρκή, ενώ η φιλοσοφία με την οποία υπολογίσθηκαν είναι θεμελιωδώς λανθασμένη…αποτυγχάνουν τελείως να λάβουν υπόψη την πιθανότητα δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία, που συνδέονται με το γεγονός ότι ζώντες οργανισμοί -και μόνον ζώντες- έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται (αντιδρούν) και σε άλλα «χαρακτηριστικά» της τεχνολογικά παραγόμενης ακτινοβολίας, εκτός από την ένταση, και έτσι μπορούν να αντιδράσουν και σε εντάσεις πολύ πιο χαμηλές από αυτές που θεσπίζονται από τους κώδικες ασφαλείας… πολλά μέτρα μπορούν να ληφθούν με σκοπό την άρση των μηαναγκαίων κινδύνων που προκαλούνται από τους σταθμούς βάσης όπως…να διασφαλισθεί ότι τα πεδία, στα οποία εκτίθεται αδιακρίτως και νωρίς την θέληση του το κοινό, είναι πολύ χαμηλότερα από τα επιτρεπόμενα όρια που προαναφέρθηκαν, τα οποία είναι 1000 φορές χαμηλότερα από τα επίπεδα – όρια των θερμικών, στην τάξη μεγέθους των “microwatts/cm2(= mW/cm2”)…αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με την τοποθέτηση των κεραιών σε πολύ υψηλότερους ιστούς, ή με την θέσπιση μιας «απαγορευτικής» ζώνης, σαν αυτή των 500 μέτρων που πρότεινε η Ένωση των Τοπικών Κυβερνήσεων meΝέας Νότιας Ουαλίας, (ΟΤΑ) στην Αυστραλία. Επίσης, σε μεταγενέστερο άρθρο του, ο ίδιος επιστήμων αναφέρει ότι «… η τοποθέτηση των ιστών σταθμών βάσης (κεραιών) σε περιοχές σχολείων νηπιαγωγείων…πρέπει να παρεμποδίζεται δυναμικά …σε σχέση με την έκθεση από σταθμούς βάσης δεν μπορεί να θεσπισθεί μια «απόσταση ασφαλείας» για όλες τις περιπτώσεις.

16.Στο 74361/β/5521/12.10.1999 έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικής και Ελέγχου Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών προς τον Σ.τ.Π. αναγνωρίζοντας την επικινδυνότητα συνιστά: «…στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, κατά την επιλογή χώρων εγκατάστασης κεραιών τους, να φροντίζουν ώστε να αποφεύγονται οι θέσεις που βρίσκονται εντός χώρων οικοπέδων νοσοκομείων, σχολείων και παιδικών σταθμών ή σε πολύ μικρή απόσταση από αυτά (της τάξεως ορισμένων δεκάδων μέτρων) επιδεικνύοντας έτσι την ανάλογη ευαισθησία στις περιβαλλοντικές ανησυχίες του κοινού…».

17.Στην Ειδική Έκθεση της Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής ο Συνήγορος του Πολίτη (Νοέμβριος 2003, σελ. 19) αναφέρεται χαρακτηριστικά: «στις γνωμοδοτήσεις των ανεξάρτητων επιστημόνων και ερευνητών, που συνόδευαν τις αναφορές που χειρίσθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη, πιθανολογείται η πρόκληση σοβαρών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον από την έκθεση του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ειδικότερα από την έκθεση σε σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας. Όπως προκύπτει από τις σχετικές γνωμοδοτήσεις, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα θεσμοθετημένα στην Ελλάδα επίπεδα ασφαλούς έκθεσης (όρια επικινδυνότητας) είναι υψηλά, συγκριτικώς προς τα ισχύοντα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και, ως εκ τούτου, δεκτικά περαιτέρω μείωσης. Παράλληλα, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν την ανάγκη τοποθέτησης των κεραιών σε επαρκή απόσταση από κατοικημένες περιοχές και ειδικά κτήρια (π.χ. σχολεία, νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και άλλους χώρους συνάθροισης κοινού), ώστε να μειωθούν οι πιθανολογούμενοι κίνδυνοι. Η ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, «κρίνει αναγκαία τη θεσμοθέτηση ελάχιστων αποστάσεων από κατοικημένες περιοχές (ήτοι περιοχές εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και εντός ορίων οικισμών) για την τοποθέτηση των κεραιών, καθώς και ειδικών αποστάσεων από κτίρια, τα οποία φιλοξενούν ευπαθείς στην ακτινοβολία ομάδες πληθυσμού (σχολεία, νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς, πανεπιστήμια, κλπ). Η πρόβλεψη ανάλογων αποστάσεων αποτελεί στοιχειώδες μέτρο προφύλαξης εν όψει τωνπιθανολογούμενων κινδύνων από την έκθεση του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Υπογραμμίζεται ότι ανάλογη πρόβλεψη υφίσταται σήμερα μόνον για τα ξενοδοχεία, ως προς τα οποία, σύμφωνα με το Π.Δ. 43/2002, έχει τεθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για την έγκριση καταλληλότητας του γηπέδου η τήρηση απόστασης τουλάχιστον 500 μέτρων από κεραίες κινητής τηλεφωνίας.. ..εκτιμάται ότι οι αναγκαίες αποστάσεις για την τοποθέτηση των κεραιών δεν μπορούν να είναι μικρότερες των 300 μέτρων από τα όρια κατοικημένων περιοχών (περιοχών εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και εντός ορίων οικισμών) και 500 μέτρων από ειδικά κτίρια, που στεγάζουν ευπαθείς ομάδεςπληθυσμού (κτήρια εκπαίδευσης, νοσοκομεία, μαιευτήρια).Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται απαραίτητη η τήρηση ικανού ύψους από την επιφάνεια τοποθέτησης και επαρκών αποστάσεων από τα όρια του γηπέδου για την εγκατάσταση των κεραιών, καθώς και η τήρηση ελάχιστης απόστασης 300 μέτρων μεταξύ περισσοτέρων κεραιών εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που είναι εγκατεστημένες στην ίδια περιοχή, ώστε να αποφευχθεί η αθροιστική συσσώρευση ακτινοβολίας» (βλ. ειδική έκθεση Σ.Τ.Π., σ.87)

18.Έκθεση Επιτροπής Περιβάλλοντος Ευρωκοινοβουλίου

Επί του θέματος αυτού αποφάνθηκε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την από 17.2.2009 Έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου, με τίτλο «σχετικά με τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία». Η έκθεση αυτή συζητήθηκε στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις 2 Απριλίου 2009 και ψηφίστηκε υπέρ συντριπτικά με 559 υπέρ, 22 κατά και 8 λευκά, συντασσόμενη με την αρχή της προφύλαξης.

Η έκθεση αυτή αποτελεί κόλαφο για τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και την προπαγάνδα τους. Χωρίς να μπαίνει στην επιστημονική αντιδικία, η έκθεση, αποδέχεται ότι υπάρχει πρόβλημα και μάλιστα σοβαρό και προτείνει μια σειρά από μέτρα, που έχουν πια την έγκριση και του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.

–           Η έκθεση θεωρεί ότι τα όρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το 1999 δεν είναι πια αξιόπιστα και πρέπει να επανεξεταστούν. Δηλαδή να πέσουν. Ένα από τα επιχειρήματα που προβάλει είναι ότι η διχογνωμία της επιστημονικής κοινότητας έχει ενταθεί μετά την 12η Ιουλίου 1999 όταν η ΕΕ θέσπισε τα όρια έκθεσης του κοινού για τα ΗλεκτροΜαγνητικά Πεδία (ΗΜΠ) στα 55 volt/μέτρο.

–           Επισημαίνει, επίσης, τη ραγδαία επέκταση τεχνολογιών που εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία τις τελευταίες δεκαετίες και άρα τη διαρκή ανάγκη επανεξέτασης και αναπροσαρμογής των μέτρων προστασίας του κοινού.

–           Υπενθυμίζει, επίσης, ότι το Σεπτέμβριο του 2008 το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο είχε εγκρίνει με συντριπτική πλειοψηφία (522 ψήφοι υπέρ και 16 κατά), σύσταση να ληφθούν ως μέτρο τα χαμηλότερα όρια που θέτουν κάποιες χώρες για την προστασία του κοινού από την ακτινοβολία χαμηλών συχνοτήτων, δηλαδή του ηλεκτρισμού. Κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα για τις ακτινοβολίες που προέρχονται από τις υψηλές συχνότητες, δηλαδή τις ασύρματες επικοινωνίες. Ήδη πριν από 10 χρόνια το Κοινοβούλιο είχε στείλει σαφές μήνυμα σύνεσης όσον αφορά τη θέσπιση ορίων. Η σύσταση ήταν η έκθεση στις ακτινοβολίες να είναι «τόσο χαμηλότερη όσο είναι λογικά εφικτό». Απόδειξη της δυνατότητας μείωσης των ορίων είναι ότι ήδη 9 κράτη μέλη τα έχουν μειώσει προληπτικά σε εθνικό ή σε περιφερειακό επίπεδο. Το Λουξεμβούργο, όρισε ως μέγιστο όριο εκπομπής τα 3 volt/μέτρο για πηγές που βρίσκονται πλησίον περιοχών στις οποίες ενδέχεται να κατοικούν άνθρωποι. Στην πράξη, ο πληθυσμός του Λουξεμβούργου προστατεύεται 14 φορές περισσότερο έναντι των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων από ό,τι άλλοι πολίτεςτης ΕΕ. Και αφού στο Λουξεμβούργο το λογικά εφικτό είναι το 3 volt/μέτρο, γιατί όχι και παντού;

–           Σε αυτή τη διαδικασία αλλαγής η έκθεση προτείνει να ληφθούν ιδιαίτερα υπόψη οι βιολογικές επιπτώσεις στην υγεία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Να σημειώσουμε ότι μέχρι σήμερα τα όρια έχουν καθοριστεί μόνο από τις θερμικές επιπτώσεις (άνοδος, της θερμοκρασίας στο σώμα), που είναι οι μόνες άμεσα επιβεβαιώσιμες. Οι περιπτώσεις άλλων βλαβών, όπως και των καρκινογενέσεων, δεν έχουν ληφθεί υπόψη καθώς δεν είναι αποδείξιμες παρά μόνο μέσα από μακροχρόνιες στατιστικές αφού δεν είναι γνωστοί ακόμα οι βιολογικοί μηχανισμοί που δημιουργούν τον καρκίνο ή συναφείς βλάβες.

–           Η έκθεση καλεί επίσης τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Σουηδίας και να αναγνωρίζουν τα άτομα που υποφέρουν από ηλεκτρο- υπερευαισθησία ως άτομα με αναπηρία, ούτως ώστε να τυγχάνουν επαρκούς προστασίας και ίσων ευκαιριών. Αυτή της η πρόταση στην ουσία σημαίνει ότι τα όρια πρέπει να τίθενται με κριτήριο τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (παιδιά, ηλικιωμένους, ασθενείς) και όχι τον μέσο υγιή ενήλικα. Όπως πχ γίνεται με τα πεζοδρόμια, που βάση προδιαγραφών φτιάχνονται υποχρεωτικά πια για τα άτομα με κινητικά προβλήματα.

Αναφέρει ειδικότερα η ανωτέρω έκθεση:

«Έχοντας μεταξύ άλλων υπόψη τα άρθρα 137, 152 και 174 της Συνθήκης ΕΚ που επιδιώκουν υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου, την προστασία της υγείας του ανθρώπου, την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.

Έχοντας υπόψη τη σύσταση 1999/519/ΕΚ του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 1999, περί του περιορισμού της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (0 Ηζ- 300GHz) και την έκθεση της Επιτροπής, της 1ης Σεπτεμβρίου 2008, σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης αυτής.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διχογνωμία στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιπροσωπεύουν τα ΗΜΠ έχει ενταθεί μετά τη 12η Ιουλίου 1999 και τη θέσπιση ορίων έκθεσης του κοινού σε ΗΜΠ (0 Ηζ- 300GHz) μέσω της σύστασης 1999/519/ΕΚ.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία οριστικών συμπερασμάτων από την επιστημονική κοινότητα δεν έχει εμποδίσει ορισμένες εθνικές ή περιφερειακές κυβερνήσεις, σε τουλάχιστον εννέα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στην Κίνα, την Ελβετία και τη Ρωσία, να θεσπίσουν όρια έκθεσης προληπτικού χαρακτήρα και ως εκ τούτου κατώτερα των ορίων που συνιστούν η Επιτροπή και η ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή της, η επιστημονική επιτροπή για τους ανακύπτοντες και τους πρόσφατα εντοπιζόμενους κινδύνους για την υγεία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να συνεχιστούν οι έρευνες σχετικά με τις ενδιάμεσες και τις πολύ χαμηλές συχνότητες, ούτως ώστε να μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα ως προς τις επιπτώσεις τους στην υγεία.

Για όλα τα ανωτέρω, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο:

Ζητά να ληφθούν ιδιαίτερα υπόψη οι βιολογικές επιπτώσεις κατά την αξιολόγηση του ενδεχόμενου αντικτύπου της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία, ειδικότερα καθώς ορισμένες μελέτες έχουν εντοπίσει τις πιο επιβλαβείς επιπτώσεις στα χαμηλότερα επίπεδα. Ζητά τη διενέργεια εκτεταμένης έρευνας για την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων προβλημάτων για την υγεία, εξετάζοντας λύσεις που εκμηδενίζουν ή περιορίζουν τις επιπτώσεις της παλμοπλατικής διαμόρφωσης των συχνοτήτων (ΡΑΜ) που χρησιμοποιούνται για την εκπομπή. Καλεί τις αρχές που είναι αρμόδιες για την αδειοδότηση της εγκατάστασης των κεραιών κινητής τηλεφωνίας νακαταλήξουν σε συμφωνία από κοινού με τους παρόχους του συγκεκριμένου τομέα, για την κοινή χρήση των υποδομών, προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός τους και η έκθεση του πληθυσμού σε ΗΜΠ. Καλεί τη Διεθνή Επιτροπή για την προστασία από τις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) να είναι πιο διαφανείς και ανοιχτές στο διάλογο με όλους τους ενδιαφερομένους φορείς σε ό, τι αφορά τον καθορισμό των προτύπων».

10.Σύμφωνα με σχετικό έγγραφο του Υπουργείου Υγείας ήδη από το έτος 1997 (αρ.ΥΖ-Οικ/3328/13-10-1997) τονίζεται ότι οι εγκαταστάσεις σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας πρέπει να βρίσκονται μακριά από νοσοκομεία, γηροκομεία, παιδικούς σταθμούς κ.λπ. και πρέπει να αποφεύγεται η εγκατάσταση βάσεων κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε απόσταση μικρότερη των 58-100 μ. από κατοικημένες περιοχές.Επίσης σε άλλο έγγραφο (αρ. Υ2/2300/5.9.1996) το Υπουργείο Υγείας εκτιμά ότι «επειδή οι επιδράσεις ανάλογα με τη συχνότητα περιλαμβάνουν τη διέγερση των ηλεκτρικώς ευερέθιστων κυττάρων του νευρικού και μυϊκού ιστού, μεταβολή της διαβατικότητας των κυτταρικών μεμβρανών ως και τη θέρμανσή τους καθώς και επηρεασμό βηματοδοτών κρίνεται σκόπιμο μέχρι την οριστικοποίηση των δεδομένων να αποφεύγεται η εγκατάσταση κεραιών κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, παιδικούς σταθμούς κ.λπ. Την ίδια άποψη εκφράζει το Υπουργείο Υγείας και με νεότερο έγγραφο (αρ. ΔΥΘΓ2/ΓΠ/36098/30-4-2004).

Με άλλο έγγραφο η Δ/νση Υγιεινής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΔΥΓ2/ΓΠ 50439/4.6.2004) υπογραμμίζει ότι με δεδομένο ότι οι επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία παραμένουν αντικείμενο συνεχιζόμενης επιστημονικής έρευνας «για περαιτέρω λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας και μέχρι την οριστικοποίηση των επιστημονικών δεδομένων, το Υπ. Υγείας &Κοιν. Αλληλεγγύης κρίνει σκόπιμη την αποφυγή εγκατάστασης τέτοιων συστημάτων (σ.σ.: κεραίες κινητής τηλεφωνίας) κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, παιδικούς σταθμούς κλπ. και γενικότερα σε χώρους, όπου παραμένουν άνθρωποι για μεγάλο χρονικό διάστημα.»

Την τοποθέτηση αυτή επανέλαβε το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τόσο τον Ιούλιο του 2005 (όταν βρισκόταν σε κοινωνικό διάλογο ο νόμος για την κινητή τηλεφωνία ο λαβών μεταγενέστερα τον αριθμό 3431/2006), απαντώντας σε επερώτηση βουλευτών ο υφυπουργός κ. Α. Γιαννόπουλος (αριθ. Πρωτ.76160/77037/78316/26-7-05). Το ίδιο επανέλαβε και τον Ιούλιο του 2006 (δηλ. μετά τη θέση σε ισχύ του εν λόγω Νόμου): «Το θέμα των επιδράσεων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία παραμένει αντικείμενο της συνεχιζόμενης έρευνας. (…) Το ΥΥΚΑ Θα αντιμετωπίσει Θετικά ενδεχόμενη τροποποίηση ισχύουσας νομοθεσίας που Θα προασπίζει περαιτέρω τη Δημόσια Υγεία…», απαντώντας σε επερώτηση βουλευτών ο τότε υφυπουργός κ. Α. Γιαννόπουλος (άριθ. Πρωτ. Γ.Π. 79587/82475/21-7-2006).

Εξάλλου το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε νεότερη τοποθέτησή του, απαντώντας σε επίκαιρες ερωτήσεις των Βουλευτών κ.κ. Α. Διαμαντοπούλου και Γ. Δραγασάκη με το από 07-05-2008 και με αρ. πρωτ. 55258 έγγραφό του, αναφέρει τα ακόλουθα σε σχέση με τους σταθμούς βάσεις κινητής τηλεφωνίας: «Ωστόσο για περαιτέρω λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας και μέχρι την οριστικοποίηση των επιστημονικών δεδομένων, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κρίνει σκόπιμη την αποφυγή εγκατάστασης τέτοιων συστημάτων κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, παιδικούς σταθμούς κλπ και γενικότερα σε χώρους, όπου διαμένουν άνθρωποι για μεγάλο χρονικό διάστημα και παράλληλα αναγκαίο τον έλεγχο της τήρησης των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κάθε κεραία κινητής τηλεφωνίας…»

Από τα ως άνω εκτεθέντα το καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο σε Θέματα προστασίας της κοινωνικής υγείας συντάσσεται με την κοινοτική αρχή της προφύλαξης, αφού εν επιστημονική αμφιβολία προκρίνεται το τεκμήριο υπέρ της υγείας του ανθρώπου και προτείνονται προληπτικά εξασφαλιστικά της αργής αυτής μέτρα.

Είναι προφανές ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι βλαβερή για την ανθρώπινη υγεία.

Κατά συνέπεια, ο εν λόγω σταθμός βάσης προσβάλλει άμεσα την υγεία των περίοικων κατά παράβαση του άρθρου 21 του Συντάγματος και του 151 της Συνθήκης ΕΚ.

Δ.1 Τι ισχύει στην Ελλάδα –  Θεσμοθετημένα όρια ασφαλούς έκθεσης στην ακτινοβολία -Νομοθετικά κενά κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης

Ως προς τα ασφαλή πλέον όρια έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και τα υπάρχοντα θεσπισθέντα από τον Έλληνα νομοθέτη μέτρα, που υπαγορεύτηκαν από την ανάγκη εκλογίκευσης της διαδικασίας και από τα νέα νομολογιακά δεδομένα των τελευταίων ετών, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της προφύλαξης (βλ. αιτιολογική έκθεση του Ν. 3461/2006 και Ν. 4070/2012), προς την κατεύθυνση επικαιροποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την αδειοδότησηκεραιοσυστημάτων, με δεδομένο ότι ο τομέας των επικοινωνιών είναι ταχύτατα εξελισσόμενος, δεν μπορούν να θεωρηθούν, ως επαρκή μέτρα προφύλαξης που μπορούν να εξαλείψουν ή να περιορίσουν ικανοποιητικά τον κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων από την καθημερινή έκθεσή τους στην παραπάνω ακτινοβολία. Διότι αφενός δεν αναπροσαρμόστηκαν τα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και αφετέρου καταργήθηκε η έγκριση από την ΕΕΑΕ της μελέτης περιβαλλοντικών όρων, που αξιολογούσε τους κινδύνους και τις επιπτώσεις , ενόψει των ειδικών κάθε φορά συνθηκών και της υφιστάμενης κατάστασης στον περιβάλλοντα χώρο Πέραν τούτων, όμως, δεν έχει επιπλέον διασφαλιστεί πλήρης (επαρκώς αποτελεσματικός και ασφαλής) έλεγχος τήρησης των ισχυόντων, έστω σήμερα, ορίων έκθεσης του γειτονικού πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, γιατί η ένταση ισχύος του μπορεί να μεταβληθεί με ευχέρεια, χωρίς, προσέτι, να υπάρχει δυνατότητα συχνών και επισταμένων ελέγχων και μετρήσεων από ειδικούς επιστήμονες (και μάλιστα απροειδοποίητα, χωρίς να γνωρίζουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τον ακριβή χρόνο των εκάστοτε μετρήσεων).

Για τους λόγους αυτούς και ανεξαρτήτως του ζητήματος της νομιμότητας ή μη της αδειοδότησης του σταθμού,  παραβιάζεται η αρχή της προφύλαξης, με την επιλογή του εν λόγω κεντρικού και  πυκνοκατοικημένου σημείου, πλησίον πλήθους δημοσίων υπηρεσιών (Δημαρχείου, Δικαστηρίων κλπ) και κατοικιών, που μπορεί να πλήξει το αγαθό της υγείας των κατοίκων αλλά και ενός αόριστου αριθμού προσώπων που δεν μπορούν εκ των προτέρων να προσδιοριστούν, οι οποίοι ζουν, κινούνται και αναπτύσσονται πέριξ του σταθμού με τις ιδιαιτερότητες του καθενός στα θέματα υγείας, καθώς και περιβαλλοντικά αγαθά, στα οποία ανήκουν κατά μεγάλο μέρος τα κοινά και κοινόχρηστα πράγματα, των οποίων η χρήση και οι από αυτά ωφέλειες αφορούν άμεσα τη ζωή και την υγεία του ανθρώπου και συνιστούν βασικά στοιχεία για την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής. Τα ανωτέρω αγαθά και ειδικότερα η ιδιωτικού δικαίου έκφανση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στο περιβάλλον (άρθρο 24 ισχύοντος Συντάγματος), όπως αυτό έμμεσα τριτενεργεί μέσω της 57 ΑΚ και 966 επ. ΑΚ (βλ. Βαθρακοκοίλη, άρθρο 57, αρ. 11, υποσημ. 19), δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επί μέρους εκδηλώσεις του ενιαίου απόλυτου δικαιώματος της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, κατά τρόπο ώστε η προσβολή των αγαθών αυτών να συνεπάγεται και προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας ημών των

Τα όρια προφύλαξης του κοινού από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπει μια τέτοιου είδους κεραία, ορίστηκαν αρχικά με το άρθρο 6 της κ.υ.α. 53571/3839/2000 (ΦΕΚ Β’ 1105), κατά την οποία ανώτερο όριο ασφαλείας ήταν τα 4,5 W/m2, ενώ με τους ν. 3431/2006 και 4070/2012 τα όρια εκπομπής μειώθηκαν ακόμη περισσότερο και συγκεκριμένα σε ποσοστό 70% των ανωτέρω ορίων, ενώ ρητά ορίστηκε ότι αν υπάρχει βρεφονηπιακός σταθμός, σχολείο, νοσοκομείο ή γηροκομείο σε κοντινή απόσταση από την κεραία, τα όρια εκπομπής μειώνονται σε ποσοστό 60% των ορίων της προαναφερομένης κ.υ.α.

Παρά ταύτα, όμως, είναι προφανές ότι και με τις διατάξεις αυτές δεν καθορίζονται αποστάσεις ασφαλείας από τις κατοικημένες εν γένει περιοχές. Η αναφορά στις προαναφερθείσες ευπαθείς ομάδες είναι περιοριστική, με αποτέλεσμα να αφήνονται εκτός ρυθμιστικού πεδίου του άλλες ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι μαθητές των φροντιστηρίων, των παιδιών που συχνάζουν σε χώρους αναψυχής, πάρκα κ.λπ., εκτός του ότι δεν περιέχεται πρόβλεψη για την τήρηση ελάχιστων αποστάσεων από τον τόπο που κατοικούν, διαμένουν ή συχνάζουν οι ως άνω διάφορες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Εξάλλου, τα θεσπιζόμενα όρια εκπομπής ποικίλουν από έννομη τάξη σε έννομη τάξη και πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα όρια του ν. 3431/2006 είναι αυθαίρετα, ότι θα έπρεπε να ισχύσουν τα αυστηρότερα όρια που έχουν θεσπίσει άλλες χώρες (Αυστρία, Γαλλία, Βέλγιο, Κίνα κ.α.), καθώς και ότι τα όρια που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν είναι ασφαλή, γιατί έχουν τεθεί πριν από πολλά χρόνια.

Το ισχύον στην Ελλάδα όριο έκθεσης του κοινού στην ακτινοβολία των 630 pW/cm2 ή 6,3 W/m2 για συχνότητα 1800MHzκαι 315 pW/cm2 ή 3,15 W/m2 για συχνότητα 900ΜΗζ, που μειώνεται κατά 10% επιπλέον σε περίπτωση γειτνίασης στα 300 μέτρα με ευπαθείς χρήσεις και διαμορφώνεται σε 5,4 W/m2 για συχνότητα 1800MHzκαι 2,7 W/m2 για συχνότητα 900ΜΗζ, που θεσπίστηκε με το Ν. 3431/2006 και διατηρήθηκε με το Ν. 4070/2012, δεν αποτελεί δείκτη ασφαλείας για την υγεία ιδιαίτερα όσων εκτίθενται πολλές ώρες την ημέρα, διότι τα όρια βασίζονται μόνο σε βραχυπρόθεσμη έκθεση και στην ένταση της ακτινοβολίας και δεν λαμβάνουν υπόψη άλλους παράγοντες, όπως τη διάρκεια έκθεσης, τη συχνότητα κ.ά. Ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας Λουκάς Μαργαρίτης του Τομέα Βιολογίας Κυττάρου και Βιοφυσικής του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει τη γνώμη ότι πρέπει να εφαρμοστεί το όριο ασφαλείας βιολογικής επίπτωσης των 0,5 pW/cm2, με την εγκατάσταση μικροκυψελών, ώστε να καλυφθεί όλος ο πληθυσμός του Δήμου, χωρίς να υπερβαίνονται τα προτεινόμενα όρια σε κατοικίες και σχολεία, και θεωρεί ότι δεν προστατεύεται η δημόσια υγεία από τους δυνητικούς κινδύνους των μη θερμικών βλαβών της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, διότι μελέτες αποδεικνύουν ότι υπάρχουν βλάβες στους ανθρώπους και στο περιβάλλον, ακόμη και όταν η ένταση της ακτινοβολίας είναι κάτω από αυτά τα όρια έκθεσης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Ιταλία, τη Ρωσία, την Πολωνία και το Παρίσι το όριο είναι πλέον 10 pW/cm2, στο Σάλζμπουργκ της Αυστρίας 0,1 pW/cm2, και στο Βέλγιο 1-2 μικροβάτpW/cm2, ενώ υπάρχουν προτάσεις για περαιτέρω μείωση. Οι διαφορετικές απόψεις εγκρίτων επιστημόνων και οργανισμών και το γεγονός ότι η επιστήμη δεν έχει καταλήξει ακόμη σε ασφαλή και οριστικά συμπεράσματα, σχετικά με την επικινδυνότητα των ακτινοβολιών αυτών στην ανθρώπινη υγεία, δικαιολογεί μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα για την εγκατάσταση σταθμών βάσης πλησίον κατοικιών, αφού υπάρχει βάσιμο ενδεχόμενο ότι η έκθεση των περίοικων στην ακτινοβολία θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία τους. Οι περισσότερες και πιο πρόσφατες (τεκμηριωμένες) μελέτες και επιστημονικές έρευνες πανεπιστημιακών καθηγητών, διαφόρων ειδικοτήτων (ιατρών, γενετιστών, φυσικών, βιολόγων κ.λ.π.) καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι αναμφίβολα επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό και ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας θα πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο μακριά από κατοικημένες περιοχές, ώστε να αποφεύγεται η συνεχής έκθεση των περίοικων στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ιδίως των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, και ότι τα όρια εκπομπής πρέπει να υποστούν μεγάλη μείωση μετά τα νέα επιστημονικά δεδομένα. Η διεθνής τάση παγκοσμίως από το 2008 και μετά είναι τα όρια ασφαλείας, σε οποιοδήποτε φάσμα, να κυμαίνονται σε πολλά κράτη κάτω από 1 mW/m2(βλ. για τα όρια ακτινοβολίας στην Ελλάδα και διεθνώς http://www.mobilepro.gr/extra_info_pages.php7pages_icM8), με αποτέλεσμα το όριο των 6,3 mW/m2(ή 5,4 mW/m2σε απόσταση μικρότερη από 300 μέτρα από ευπαθείς χρήσεις) στα 1800MHzνα είναι ιδιαίτερο υψηλό. Οι περισσότερες από τις επιστημονικές απόψεις αναγνωρίζουν ότι οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες είναι επιβλαβείς για τον ανθρώπινο οργανισμό, καίτοι διίστανται ως προς τα ασφαλή όρια και τα προσήκοντα μέτρα προφύλαξης που πρέπει να λαμβάνονται για το κοινό. Η επιστημονική αυτή αβεβαιότητα δημιουργεί τεκμήριο υπέρ της υγείας και του περιβάλλοντος, με βάση την αρχή της προφύλαξης, η οποία έχει θεσπισθεί στο Κοινοτικό Δίκαιο. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, ακόμη κι αν δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι τα παραπάνω επιβλαβή αποτελέσματα θα επέλθουν, πράγματι, στους αιτούντες, λόγω της εγκατάστασης και λειτουργίας του επίμαχου σταθμού, πρέπει να λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα προφύλαξης, για να μην επέλθει το χειρότερο, δεδομένης μάλιστα, όπως προεκτίθεται και της προκληθείσας αναστάτωσης και έντονης ανησυχίας σ’ αυτούς για την υγεία των ιδίων, των ανηλίκων παιδιών τους και των μαθητών των ως άνω φροντιστηρίων από τις βλαπτικές συνέπειες της ακτινοβολίας του επίμαχου σταθμού. Τέτοια πρόσθετα μέτρα προφύλαξης είναι να μην βρίσκονται οι κεραίες αυτές σε κοντινή απόσταση με τις κατοικίες τους, να μην υπάρχουν κατοικίες στο ίδιο υψόμετρο σε σχέση με το υψόμετρο της κεραίας, λόγω του τρόπου διάδοσης των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, να αποφεύγεται η εγκατάστασή τους σε μικρή απόσταση από ευπαθείς αποδέκτες (βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία) και να εκπέμπουν οι κεραίες σε ασφαλή για το κοινό όρια, αφού υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι τα σημερινά όρια έκθεσης του κοινού στην ακτινοβολία δεν είναι πλέον ασφαλή για την υγεία και χρήζουν αναπροσαρμογής, ώστε να μειωθούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, διότι δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις βιολογικές επιπτώσεις και τη μακρόχρονη και συνεχή έκθεση των ανθρώπων και των ευάλωτων ομάδων στην εκπεμπόμενη ακτινοβολία. Από την πλευρά τους οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, όπως η καθ’ ης, μπορούν να διασφαλίσουν την παροχή των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στον αστικό πληθυσμό, ακολουθώντας πιο ασφαλείς μεθόδους, όπως για παράδειγμα εφαρμόζοντας το μοντέλο της Ιταλίας, εγκαθιστώντας μικροκυψέλες, ώστε να καλυφθούν οι δημότες της περιοχής χωρίς να γίνεται υπέρβαση των ορίων ασφαλείας σε κατοικίες και ευπαθείς χρήσεις σύμφωνα με την αρχή των βέλτιστων διαθεσίμων τεχνικών. Και τούτο διότι το αγαθό της υγείας του ανθρώπου είναι ανεκτίμητο, αφού η σωματική και η ψυχική υγεία του ανθρώπου αποτελεί το υπέρτατο προστατευόμενο αγαθό της ζωής και της προσωπικότητας του ατόμου, παρά την οποιαδήποτε εξέλιξη της τεχνολογίας, που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να διακινδυνεύεται, ενώ περαιτέρω η υγεία, ως ύψιστο αγαθό, δεν επιδέχεται οποιοδήποτε, πειραματισμό ή σύγκριση ή αντιπαράθεση με τα υλικά αγαθά της σύγχρονης τεχνολογίας, των οποίων η εξασφάλιση, όχι σπάνια, προϋποθέτει τη διακινδύνευσή της (της υγείας) (Βλ. ΜΠΘ 12774/2015).

Ε. ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Ε.1. Η συνταγματική προστασία.

Σύμφωνα με το άρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα…… όπως αυτό έμμεσα τριτενεργεί μέσω της 57 ΑΚ και 966 επ. ΑΚ (βλ. Βαθρακοκοίλη, άρθρο 57, αρ. 11, υποσημ. 19), καθώς και του συνταγματικά κατοχυρωμένου (άρθρο 2 Σ ) ενιαίου απόλυτου δικαιώματος της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, κατά τρόπο ώστε η προσβολή των αγαθών αυτών να συνεπάγεται και προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας ημών των αιτούντων.

            Κατά συνέπεια, το Κράτος οφείλει να μεριμνά για την υγεία των πολιτών με τη λήψη θετικών μέτρων προς προστασία της υγείας τους. Στο πλαίσιο της συνταγματικής αυτής επιταγής παρέχεται αντίστοιχα στους πολίτες το δικαίωμα να απαιτήσουν από την πολιτεία την πραγμάτωση της αντίστοιχης υποχρέωσής της, ενώ με τα άρθρα 928, 929 και 932 του ΑΚ προστατεύονται τα αγαθά της ζωής της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας.

Σε συμμόρφωση προς την παραπάνω συνταγματική επιταγή εκδόθηκε ο Ν. 1650/1986, όπως αυτός έχει τροποποιηθεί, με τον οποίο θεσπίζονται κανόνες αναφερόμενοι, μεταξύ άλλων, στις προϋποθέσεις και τη διαδικασία για την έγκριση της εγκατάστασης δραστηριοτήτων ή εκτέλεσης έργων από τα οποία απειλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ειδικότερα στο άρ. 1 του νόμου αυτού γίνεται μνεία στην καθιέρωση των κριτηρίων και μηχανισμών ώστε ο άνθρωπος ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου να ζει σε υψηλής ποιότητας περιβάλλον, μέσα στο οποίο να προστατεύεται η υγεία του και να ευνοείται η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, μεταξύ δε των στόχων του νόμου αναφέρεται (παρ. 2 εδ. β) η διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας από τις διάφορες μορφές υποβάθμισης του περιβάλλοντος, ειδικότερα τη ρύπανση και τις οχλήσεις. Ως ρύπανση δε νοείται, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρ. 2 του νόμου, η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων, δηλαδή κάθε είδους ουσιών, θορύβου, ακτινοβολίας, ή άλλων μορφών ενέργειας, σε ποσότητα, συγκέντρωση η διάρκεια που μπορούν να προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και στα οικοσυστήματα ή υλικές ζημιές και γενικά να καταστήσουν το περιβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητές χρήσεις του. Περαιτέρω ως υποβάθμιση του περιβάλλοντος, κατά την παρ. 4 του άρ. 2 του νόμου, νοείται η πρόκληση από ανθρώπινες δραστηριότητες ρύπανσης ή οποιοσδήποτε άλλης μεταβολής στο περιβάλλον, η οποία είναι πιθανό να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία, στην ποιότητα ζωής και στην υγεία των κατοίκων.

Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, η εγκατάσταση και λειτουργία του εν λόγω σταθμού κεραιών προκαλεί ρύπανση του περιβάλλοντος με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπει και κατ’ επέκταση ανεπανόρθωτη και ανυπολόγιστη βλάβη της σωματικής και ψυχικής υγείας τόσο ημών όσο και των υπόλοιπων περίοικων, των παιδιών μας, γεγονότα που συνιστούν προσβολή της προσωπικότητάς μας.

Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 5 παρ.1 Συντάγματος ορίζεται ότι καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Η διάταξη προστατεύει, β` £` εκτός των άλλων και την οικονομική ελευθερία, εφόσον βέβαια με αυτήν δεν προσβάλλονται τα δικαιώματα των άλλων, δεν παραβιάζεται το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Ετσι η επιχειρηματική δραστηριότητα, ως οικονομική ελευθερία, πρέπει να ασκείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη προσβάλλει την προσωπικότητα των άλλων, στην οποία περιλαμβάνεται και η αξίωση να ζει και να κινείται σε καθαρό και υγιές περιβάλλον. Για το λόγο αυτό το σύγχρονο κράτος υποβάλλει σειρά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε προηγούμενη λήψη άδειας και σε έλεγχο τηρήσεως των όρων της. Η υποβολή της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε προηγούμενη άδεια της διοίκησης αποτελεί εκδήλωση της εγγυητικής λειτουργίας του κράτους και βέβαια δεν αποκλείει τη δικαστική εξέταση της προσβολής της προσωπικότητας από την άσκηση της οικονομικής ελευθερίας. Ειδικότερη έκφανση της οικονομικής ελευθερίας αποτελούν οι εφαρμογές των σύγχρονων τεχνολογιών (όπως σε γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, φάρμακα, κεραίες κινητής τηλεφωνίας). Η γνώση των κινδύνων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες αυτές είναι ακόμη ανολοκλήρωτη και ελλιπής, με αποτέλεσμα ο κοινός νομοθέτης και η διοίκηση να ρυθμίζουν τις δραστηριότητες αυτές με βάση όχι αποδεδειγμένους κινδύνους αλλά με βάση ενδείξεις επικινδυνότητας τους. Ο κοινός νομοθέτης δεν είναι ελεύθερος να μην λάβει μέτρα για τις δραστηριότητες αυτές. Η υποχρέωση του αυτή επιβάλλεται από το υπερνομοθετικής ισχύος κοινοτικό δίκαιο (Συντ.28 παρ.2), ως υποχρέωση ανάπτυξης πολιτικών προφύλαξης. Ειδικότερα, με το άρθρο 174 (πρώην 130-Ρ) της Συνθήκης της Ε.Ε. (όπως τροποποιήθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχ, το έτος 1992 και τη Συνθήκη του Άμστερνταμ της 2.10.1997 και ενσωματώθηκε με την τελική της μορφή στο εθνικό δίκαιο με το Ν. 2691/1999) ορίσθηκε ότι η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα του περιβάλλοντος, α) συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων : αα) της διατηρήσεως, προστασίας και βελτιώσεως του περιβάλλοντος, ββ) της προστασίας της υγείας του ανθρώπου, γγ) της συνετής και ορθολογικής χρήσεως των φυσικών πόρων και δδ) της προωθήσεως, σε διεθνές επίπεδο, μέτρων για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, β) αποβλέπει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και στηρίζεται στις αρχές της προφυλάξεως και της προληπτικής δράσεως, της επανορθώσεως των καταστροφών του περιβάλλοντος, κατά προτεραιότητα στην πηγή, καθώς και στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Ενιαίος νομοθετικός ορισμός της αρχής της προφύλαξης, που εισήχθη στο κοινοτικό δίκαιο με τη ως άνω Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, δεν υπάρχει, καθόσον έχουν διατυπωθεί τουλάχιστον δέκα εννέα (19) ορισμοί. Και ακόμη δεν υπάρχει ομοφωνία για το αν η αρχή αυτή είναι δεσμευτικός νομικός κανόνας ή πολιτική αρχή (Βλ. Μαντζούφα Συνταγματική Προστασία των δικαιωμάτων στην κοινωνία της διακινδύνευσης σελ. 341 σημ. 192, Ν. Παπασπύρου Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου σελ-686). Η αρχή αυτή αφορά τη διαχείριση της επιστημονικής αβεβαιότητας, ως προς την ύπαρξη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κινδύνων που μπορούν να προκληθούν, ιδίως από την κυκλοφορία αγαθών ή την ανάπτυξη έργων ή δραστηριοτήτων και εφαρμόζεται όταν υπάρχει αληθής αβεβαιότητα, ως προς την διακινδύνευση και όχι σε περιπτώσεις όπου υφίσταται επαρκής επιστημονική βάση για την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και για την ύπαρξη και το βαθμό του κινδύνου.

Ε2. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο και η Αρχή της Προφύλαξης

Ακόμη και σε περίπτωση αμφισβήτησης του μεγάλου αριθμού των επιστημονικών γνωματεύσεων που τεκμηριώνουν πολύ πειστικά τις δυσμενέστατες επιπτώσεις από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που προκαλούν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας, η θεωρία και η νομολογία δέχονται το τεκμήριο υπέρ της προστασίας της υγείας, το οποίο εδράζεται στον πυρήνα της αρχής της προφύλαξης,η οποία ενσωματώθηκε στο πρωτογενές κοινοτικό δίκαιο με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992), άρθρα 130Ρ- Τ και στο αρ.174 παρ.2 της Ε.Συνθ.Ε.Κ. και θεωρείται (και από το Δ.Ε.Κ.) δεσμευτικός κανόνας δικαίου άμεσης εφαρμογής και συνεπώς σύμφωνα και με το αρ. 28παρ.1 του Σ. αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύει από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου (βλ. Α. Σηφάκη, Η αρχή της προφύλαξης στο Διεθνές Δίκαιο του περιβάλλοντος, Νόμος και Φύση 1-2/2000, σ. 53 επ., Γ. Μπάλλιας Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, οι κίνδυνοι βλάβης της υγείας και του περιβάλλοντος και οι προληπτικοί μηχανισμοί του δικαίου, Περ.Δικ1/2002, σ. 56, Νικολόπουλος Τ., σχόλιο στις ΜονΠρ.Πατρ 1558/1998, 2260/1998 και ΕφΠατρ 182/2001, ΠερΔικ2/2001 σ. 253 επ. και αποφάσεις του ΔΕΚ Υπόθεση C 180/96 «Μ. Βρετανία εναντίον Επιτροπής», Συλλογή 1998, σ. I-2265, Υπόθεση Τ-13/99 Pfizer κατά Επιτροπής, απόφ. 11/9/2002, Συλ 2002, σ. 3305, Τ-199/96, bergaderm και Goupil κατά Επιτροπής, Συλ. 1996, σ. 2805. Για υποθέσεις κεραιών βλ. ενδεικτικά τις πρόσφατεςΜΠρ Θες 12774/2015, ΜΠρΧαν 34/2009, ΝΟΜΟΣ, ΠΠΡΗρακλ 109/2009, ΝΟΜΟΣ, ΠπρΣαμ 58/2008, ΝΟΜΟΣ, ΜπρΗρακλ 2835/2009, ΝΟΜΟΣ).

Σύμφωνα με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ορίζεται ως αποστολή της Κοινότητας η προαγωγή αρμονικής, ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης των οικονομικών δραστηριοτήτων και ότι η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα του περιβάλλοντος αποβλέπει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στις αρχές της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης (άρ. 2 και 130 Ρ παρ. 2, ήδη άρ. 2 και 174 παρ.2).

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 152 της Συνθήκης, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της ΕΕ, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου.

Η δράση της ΕΕ, η οποία συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές, αποβλέπει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας καθώς και στην πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας σε όλες τις μορφές της και στην αποτροπή των πηγών κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία.

Στις 2.2.2000, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τοποθετήθηκε για την εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης. Στόχος της ήταν να πληροφορηθούν όλα τα ενδιαφερόμενο μέρη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να εφαρμόσει την αρχή αυτή και να καθιερωθούν κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η αρχή της προφύλαξης αποτελεί μέρος μιας διαρθρωμένης προσέγγισης της ανάλυσης του κινδύνου και είναι ιδιαίτερα σχετική με τη διαχείριση αυτού. Κατά συνέπεια καλύπτει περιπτώσεις στις οποίες η επιστημονική απόδειξη είναι ανεπαρκής, ατελέσφορη ή αβέβαιη και η προκαταρκτική επιστημονική αξιολόγηση δείχνει ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι ανησυχίας ότι οι ενδεχόμενες επικίνδυνες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία του ανθρώπου, των ζώων ή των φυτών μπορεί να είναι ανεπηρέαστες από το υψηλό επίπεδο προστασίας που έχει επιλέξει η ΕΕ.

Μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι παρόλο που η αρχή της προφύλαξης δεν αναφέρεται ρητώς στη Συνθήκη ΕΚ παρά μόνον όσον αφορά τον τομέα του περιβάλλοντος, η Επιτροπή κρίνει ότι αυτή η αρχή έχει πολύ ευρύτερο πεδίο εφαρμογής και καλύπτει επίσης την προστασία της ανθρώπινης υγείας. Η Κομισιόν καθιστά σαφές ότι η αρχή της προφύλαξης παρέχει μια βάση για δράση όταν η επιστήμη δε μπορεί να δώσει σαφή απάντηση.

Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, ακόμη κι αν δεν είναι βέβαιο ότι τα επιβλαβή αποτελέσματα στην υγεία των περίοικων και των παιδιών που φοιτούν στα προαναφερόμενα σχολεία τελούν σε αιτιώδη σχέση υε την εγκατάσταση και λειτουργία μιας κεραίας κινητής τηλεφωνίας, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης ώστε να μην επέλθει το χειρότερο από ενδεχόμενη θεμιτή αμφιβολία ως προς τις συνέπειες της.

Το γεγονός ότι δεν γίνεται ακόμη δεκτό με απόλυτη βεβαιότητα ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία αποτελεί την αιτία πρόκλησης συγκεκριμένων παθήσεων, δεν καθιστά μη αναγκαία τη λήψη μέτρων προφύλαξης από ενδεχόμενη βλάβη.

Με τα δεδομένα αυτά, η όποια επιστημονική αβεβαιότητα για την επικινδυνότητα των εν λόγω ακτινοβολιών δημιουργεί τεκμήριο υπέρ της υγείας με βάση την αργή της προφύλαξης.

Οι συνεχείς δε μελέτες που εκπονούνται κατά εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από σχετικές επιτροπές και μεμονωμένους εμπειρογνώμονες καταδεικνύει την ανησυχία τόσο της επιστημονικής κοινότητας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις επιπτώσεις των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στον άνθρωπο και τη δημόσια υγεία.

Το γεγονός άλλωστε ότι η επιστήμη δεν έχει καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την επικινδυνότητα των ακτινοβολιών αυτών στην υγεία δικαιολογεί μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα για την εγκατάσταση σταθμών πλησίον κατοικιών, αφού πιθανολογείται ότι η έκθεση των κατοίκων στην ακτινοβολία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία τους.

Επομένως, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, και αν ακόμη δεν είναι βέβαια τα επιβλαβή αποτελέσματα στους περίοικους, αυτά τελούν σε αιτιώδη σχέση με την τοποθέτηση του επίδικου σταθμού κεραιών κινητής τηλεφωνίας και πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης νια να μην επέλθει το χειρότερο από ενδεχόμενη θεμιτή αμφιβολία ως προς τκ συνέπειες αυτών, δεδομένης μάλιστα και της εντονότατης ανησυχίας που προκλήθηκε στους περίοικους νια την υγεία των ανήλικων παιδιών τους από τις βλαπτικές συνέπειες των ακτινοβολιών αυτού του σταθμού κεραιών. Αλλά ακόμη και αν γίνει αποδεκτό ότι δεν έχει αποδειχθεί με βεβαιότητα πως η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των κεραιών κινητής τηλεφωνίας προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία, επιβάλλεται για την προστασία της υγείας των πολιτών να μη βρίσκονται οι κεραίες αυτές σε μεγάλη γειτνίαση από κατοικίες. Υποστηρίζεται, μάλιστα, ότι πρέπει να κατασκευάζονται πύργοι τουλάχιστον 500 μέτρα μακριά από κατοικίες και να μη χρησιμοποιούνται κεραίες ευαίσθητες μεγάλης απολαβής (ΜονΠρΘες 13776/2002, ΠερΔικ 2/2002, σελ. 364). «Η αρχή της προφύλαξης εφαρμόζεται όταν υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα ως προς τον κίνδυνο επέλευσης μη αναστρέψιμων ή σοβαρών επιπτώσεων στο περιβάλλον από οποιαδήποτε δραστηριότητα ή έργο. Στις περιπτώσεις αυτές, επιβάλλεται να λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε να αποτρέπονται ή να ελέγχονται οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η συγκεκριμένη δραστηριότητα ή το έργο στο περιβάλλον. Η αρχή της προφύλαξης επιβάλλει τη λήψη μέτρων όταν ο κίνδυνος είναιαπλώςπιθανός» (Έκθεση Σ.τ.Π., σελ.71). Σεδιεθνές επίπεδο το στοιχειώδες μέτρο προφύλαξης είναι η καθιέρωση ικανής απόστασης από κατοικημένες περιοχές. Αυτό ισχύει σε πολλές χώρες της Ευρώπης (Γερμανία, Αυστρία, Σουηδία, Ιταλία κλπ.) δεδομένου ότι δεν υφίστανται όρια ασφαλείας, αλλά όρια επικινδυνότητας.

Επιπλέον, και με την αρχή της συνετής αποφυγής, η οποία είναι ταυτόσημη με την πολιτική A.L.A.R.A. (AsLowAsReasonablyAchievable) που υποδεικνύει η έκθεση της επιτροπής N.C.R.P. (NationalCouncilofRadiationProtection), είναι επιβεβλημένη η λήψη μέτρων για τη μείωση της αβεβαιότητας και την αποτροπή ακόμη και των ενδεχόμενων μόνο βλαπτικών επιδράσεων (Βλ. σ.20,33,67 της έκθεσης Σ.τ.Π.).

Σύμφωνα με τη διακήρυξη της Διάσκεψης του Ρίο το 1992, όταν υπάρχουν απειλές σοβαρής ή ανεπανόρθωτης ζημιάς, η έλλειψη πλήρους επιστημονικής βεβαιότητας δεν θα χρησιμοποιείται ως λόγος για την αναβολή λήψης αποδοτικών μέτρων που προλαμβάνουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Με αυτό το πνεύμα το ΔΕΚ απεφάνθη ότι «οσάκις υφίστανται αμφιβολίες ως προς την συνδρομή ή τη σημασία κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, μπορούν να λαμβάνονται μέτρα προστασίας, χωρίς να αναμένεται να αποδειχθεί πλήρως το υπαρκτό και η σοβαρότητα των εν λόγω κινδύνων».Υπό την αυστηρότερη εκδοχή της, όπως δέχτηκε το Εφετείο Θεσσαλονίκης το 2010, η αρχή της προφύλαξης θεωρεί ότι μόνη η ύπαρξη ενδείξεων ως προς πιθανούς κινδύνους σοβαρής βλάβης, μη δυναμένους να αποκλεισθούν, με βάση τα επιστημονικά πορίσματα, επιβάλλει τη λήψη περιοριστικών μέτρων στη κυκλοφορία αγαθών ή στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων και υπό προϋποθέσεις δημιουργεί τεκμήριο ύπαρξης κινδύνου. Αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν ορίζεται ποιος βαθμός κινδύνου πρέπει να τεκμαίρεται. Κατά την άποψη που το Δικαστήριο αυτό θεωρεί ορθότερη και προκειμένου η αρχή της προφύλαξης να μην καταστεί εργαλείο άλογης ανάσχεσης της έρευνας και της ανάπτυξης, πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με την αρχή της αναλογικότητας, ωςεργαλείο ορθολογικής διαχείρισης του κινδύνου. Η συναγωγή της αρχής στηρίζεται, όπως προειπώθηκε, στη σοβαρότητα και το δυσεπανόρθωτο της βλάβης για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον κα* στο ενδεχόμενο οι βλάβες αυτές να προκαλούνται από δραστηριότητα για την οποία υπό τα εκάστοτε διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα καταλείπεται επιστημονική αβεβαιότητα (Ν. Παπασπύρου σε Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου 2006, σελ. 689 επ., Εφετείο Θες481/2010 (561184)).

Επιπλέον, σύμφωνα με τις αρχές του κοινοτικού δικαίου, έχει θεσπιστεί το δικαίωμα της πληροφόρησης των πολιτών επί των περιβαλλοντικών θεμάτων που άπτονται της ποιότητας ζωής τους και οι φορείς της αυτοδιοίκησης δικαιούνται να γνωρίζουν και ταυτοχρόνως οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας υποχρεούνται να ενημερώνουν την αυτοδιοίκηση για τις κεραίες που προτίθενται να εγκαταστήσουν στα όριά τους.

Σύμφωνα, άλλωστε, με τη συνθήκη του Άαρχους, η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα το Δεκέμβριο του 2005 με το ν. 3422/2005 (ΦΕΚ Α’303) και αποτελεί στη χώρα μας θετικό δίκαιο και, μάλιστα, με τυπική ισχύ υπέρτερη των κοινών νόμων, κατοχυρώθηκαν τα δικαιώματα: α) της πρόσβασης σε πληροφορίες για θέματα περιβάλλοντος, τις οποίες κατέχουν οι δημόσιες αρχές, β) της συμμετοχής στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων που αφορούν τα θέματα αυτά, και γ) της δικαστικής προστασίας σε περίπτωση παραβίασης των παραπάνω δύο δικαιωμάτων.” (Κ. Μενουδάκος, Η σύμβαση του Άαρχους και η νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας για την πληροφόρηση και συμμετοχή των πολιτών, Νόμος και Φύσις).

Ε.3.ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

Τα Δικαστήρια της Χώρας μας διατρανώνουν ότι ‘το αγαθό της υγείας του ανθρώπου είναι ανεκτίμητο και δεν επιδέχεται οποιοδήποτε πειραματισμό ή αντιπαράθεση με αμφίβολα υλικά αγαθά της σύγχρονηςτεχνολογίας που την θέτουν σε κίνδυνο, πολύ δε περισσότερο με την ύπαρξη οικονομικών συμφερόντων’.

 Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δημιουργεί στο ανθρώπινο σώμα δύο είδη πεδίων, ήτοι το ηλεκτρικό και το μαγνητικό και παράγει δύο είδη επιδράσεων και δη τις θερμικές, οιοποίες συνίστανται στην αύξηση της θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που διέρχεται μέσα του και στις μη θερμικές, οι οποίες είναι και οιπλέον ύπουλες και περισσότερο έντονες, καθότι συνίστανται σε αλλοιώσεις των κυτταρικών λειτουργιών, όπως γλοιώματα και άλλες πιθανές μορφές καρκίνου, ανικανότητα τεκνοποίησης κ.α.

Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει της υφιστάμενης επιστημονικής αβεβαιότητας τόσο ως προς τα όρια ασφαλείας και τον βαθμό κινδύνου από την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πουεκπέμπουν οι σταθμοί κινητής τηλεφωνίας όσο και ως προς τις συνέπειες που ενδέχεται αυτή να προκαλεί στο περιβάλλον και στον ανθρώπινο οργανισμό, δεν  διασφαλίζεται η υγεία ανθρώπων που κατοικούν γύρω από τον επίδικο σταθμό και εκείνων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, ήτοι μαθητών, ασθενών. Επιπλέον, οι επιπτώσεις στην υγεία από τις κεραίες βάσης κινητής τηλεφωνίας εξαρτώνται από την απόσταση (σε οριζόντιο σχετικά επίπεδο) του χώρου διαβίωσης από την κεραία, από τον προσανατολισμό της κεραίας, δηλαδή αν εκπέμπει προς την κατεύθυνση του χώρου διαβίωσης, από την ένταση της ακτινοβολίας, όπως μπορεί να μετρηθεί ως μέση τιμή, από την ηλικία του εκτιθέμενου και την κατάσταση της υγείας του και από τη διάρκεια έκθεσης, δηλαδή τις ώρες διαβίωσης ανά ημέρα στο συγκεκριμένο χώρο. Είναι δεδομένο ότι οι μαθητές και οι δάσκαλοι διαβιούν καθημερινά επί πολλές ώρες στο σχολείο και προαυλίζονται καθημερινά στις ώρες των διαλειμμάτων. Περαιτέρω, είναι χαρακτηριστικό ότι και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε Δελτίο Τύπου του Διεθνούς Γραφείου για την Καρκινική έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κατέταξε την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία της κινητής τηλεφωνίας στην κατηγορία 2Β των πιθανών καρκινογόνων παραγόντων για τον άνθρωπο, ένεκα ενδείξεων για συσχέτιση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με μορφές κακοήθους καρκίνου, η οποία αναπτύσσεται και ραγδαία και πλήττει συνήθως τον εγκέφαλο, τα οστά του οποίου είναι πιο ευπαθή στις μικρές ηλικίες. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η απορρόφηση είναι πολύ μεγαλύτερη στα παιδιά κάτω των 15 ετών, ενώ οι ενήλικες απορροφούν λιγότερη από αυτά ακτινοβολία. Σημειωτέον, ότι τα υφιστάμενα στη χώρα μας όρια ασφαλείας  δεν συνεκτιμούν την υπερισχύουσα του ελληνικού δικαίου Ευρωπαϊκή Αρχή Προφύλαξης. Σύμφωνα με την αρχή αυτή όπου ανακύπτουν κίνδυνοι σοβαρής ή μη αναστρέψιμης βλάβης, η μη διαθεσιμότητα πλήρους επιστημονικής αβεβαιότητας δεν μπορεί να χρησιμοποιείται σαν λόγος για την αναβολή της λήψης αποδοτικώνμέτρων για την πρόληψη της υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Με την ουσία αυτής της αρχής συμβαδίζει και υπερβαίνει την υφιστάμενη νομοθεσία για τα όρια η συνταγματική αρχή περίπροφύλαξης της προσωπικότητας από τοξικούς για τη δημόσια υγεία περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες της ασύρματης κινητής τηλεφωνίας καιτηλεπικοινωνίας. Επομένως,  εγκατάστασεις κεραιών που ελάχιστα απέχουν απόσχολεία και τις κατοικίες  παραβιάζουν την αρχή της προφύλαξης,(157/2017ΜΠΡΚεφ)σύμφωνα με την οποία πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης ότανυπάρχουν επαρκείς λόγοι να θεωρείται ότι η εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας δημιουργεί κινδύνους ανεπανόρθωτης βλάβης στη σωματική και ψυχική υγεία των κατοίκων της περιοχής όπου βρίσκεται η εγκατάσταση, καθώς και στο περιβάλλον, ακόμη και αν δεν μπορεί να αποδειχθεί πλήρως η αιτιώδης σχέση μεταξύ της εγκατάστασης και των επιβλαβών συνεπειών από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπει. Εξάλλου, ανεξαρτήτως του ζητήματος της νομιμότητας ή μη της αδειοδότησης του σταθμού, η  παραβιάζεταιη αρχή της προφύλαξης, με την επιλογή  κεντρικών και  πυκνοκατοικημένων σημείων εντός της πόλης , πλησίον πλήθους δημοσίων υπηρεσιών (Δημαρχείου, Δικαστηρίων κλπ) και κατοικιών, που μπορεί να πλήξει το αγαθό της υγείας των κατοίκων αλλά και ενός αόριστου αριθμού προσώπων που δεν μπορούν εκ των προτέρων να προσδιοριστούν, οι οποίοι ζουν, κινούνται και αναπτύσσονται πέριξ του σταθμού με τις ιδιαιτερότητες του καθενός στα θέματα υγείας, καθώς και περιβαλλοντικά αγαθά, στα οποία ανήκουν κατά μεγάλο μέρος τα κοινά και κοινόχρηστα πράγματα, των οποίων η χρήση και οι από αυτά ωφέλειες αφορούν άμεσα τη ζωή και την υγεία του ανθρώπου και συνιστούν βασικά στοιχεία για την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής. Τα ανωτέρω αγαθά και ειδικότερα η ιδιωτικού δικαίου έκφανση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στο περιβάλλον (άρθρο 24 ισχύοντος Συντάγματος), όπως αυτό έμμεσα τριτενεργεί μέσω της 57 ΑΚ και 966 επ. ΑΚ (βλ. Βαθρακοκοίλη, άρθρο 57, αρ. 11, υποσημ. 19), δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επί μέρους εκδηλώσεις του ενιαίου απόλυτου δικαιώματος της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, κατά τρόπο ώστε η προσβολή των αγαθών αυτών να συνεπάγεται και προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας των αιτούντων. Σημειώνουν μάλιστα ότι δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, αφού η μη λειτουργία , δεν οδηγεί σε πλήρη στέρηση της οικονομικής ελευθερίας της καθ` ης εταιρίας (ΜονΠρωτ Πατρών 303/2017 αδημοσίευτη),ούτε προξενεί ζημιά  στα οικονομικά μεγέθη ή στη φήμη της εταιρείας, ως μεγάλου καθολικού παρόχου Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών σε όλη την Ελληνική Επικράτεια αλλά ούτε και στην άρτια επικοινωνία μέσω κινητού τηλεφώνου και στην ακώλυτη και ελεύθερη πρόσβαση στη χρήση υπηρεσιών Διαδικτύου/ INTERNET όλων των κατοίκων αφού εάν  οι μέχρι τώρα ανάγκες τηλεπικοινωνίας  επαρκώς καλύπτονται από το μέχρι σήμερα υπάρχον δίκτυο, χωρίς τον επίδικο σταθμό. Εξάλλου,  οι κεραίες εντός των πόλεων, έχουν μικρότερη εμβέλεια χρήσης. Πρόκειται δε για ζήτημα ανοιχτό στην επιστημονική έρευνα, χωρίς οριστική, ασφαλή και βέβαιη απάντηση, όχι τόσο ως προς την επικινδυνότητα της συγκεκριμένης ακτινοβολίας, ως προς την οποία συγκλίνουν σήμερα οι περισσότερες επιστημονικές απόψεις,

Ως προς τα ασφαλή πλέον όρια έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και τα υπάρχοντα θεσπισθέντα από τον έλληνα νομοθέτη μέτρα, που υπαγορεύτηκαν από τηνανάγκη εκλογίκευσης της διαδικασίας και από τα νέα νομολογιακά δεδομένα των τελευταίων ετών, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της προφύλαξης (βλ. αιτιολογική έκθεση του Ν. 3461/2006 και Ν. 4070/2012), προς την κατεύθυνση επικαιροποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την αδειοδότησηκεραιοσυστημάτων, με δεδομένο ότι ο τομέας των επικοινωνιών είναι ταχύτατα εξελισσόμενος, δεν μπορούν να θεωρηθούν, ως επαρκή μέτρα προφύλαξης που μπορούν να εξαλείψουν ή να περιορίσουν ικανοποιητικά τον κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων από την καθημερινή έκθεσή τους στην παραπάνω ακτινοβολία. Διότι αφενός δεν αναπροσαρμόστηκαν τα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και αφετέρου καταργήθηκε η έγκριση από την ΕΕΑΕ της μελέτης περιβαλλοντικών όρων, που αξιολογούσε τους κινδύνους και τις επιπτώσεις από τη λειτουργία της συγκεκριμένης κεραίας στην παραπάνω θέση, ενόψει των συνθηκών και της υφιστάμενης κατάστασης στον περιβάλλοντα χώρο και αντικαταστάθηκε από την δήλωση υπαγωγής του φορέα κατασκευής σε πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, με την οποία η εταιρία κινητής τηλεφωνίας δεσμεύεται ότι δεν παραβιάζονται τα όρια ασφαλούς έκθεσης του πληθυσμού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ΕπΑνΣτΕ 277/2014). Πέραν τούτων, όμως, δεν έχει επιπλέον διασφαλιστεί πλήρης (επαρκώς αποτελεσματικός και ασφαλής) έλεγχος τήρησης των ισχυόντων, έστω σήμερα, ορίων έκθεσης του γειτονικού πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, γιατί η ένταση ισχύος του μπορεί να μεταβληθεί με ευχέρεια, χωρίς, προσέτι, να υπάρχει δυνατότητα συχνών και επισταμένων ελέγχων και μετρήσεων από ειδικούς επιστήμονες (και μάλιστα απροειδοποίητα, χωρίς να γνωρίζουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τον ακριβή χρόνο των εκάστοτε μετρήσεων).Κατά συνέπεια ο κίνδυνος ρύπανσης του περιβάλλοντος και συνακόλουθης βλάβης της υγείας των  φυσικών προσώπων, των ανηλίκων τέκνων , των μαθητών  και των λοιπών περιοίκων, είναι υπαρκτός επικείμενος καθώς και η επείγουσα περίπτωση, αφού η προσβολή της υγείας τους είναι διαρκής και η ανάγκηπροστασίας της επιτακτική, το δε στοιχείο του κατεπείγοντος θεωρείται ότι υφίσταται διαρκώς στην περίπτωση παρεμπόδισης της χρήσης των δικαιωμάτων που απαρτίζουν την προσωπικότητας του ατόμου, ιδίως δε στην περίπτωση διαρκούς προσβολής της υγείας του.(ΜΠΡ Κεφαλληνίας 157/2017 )

Στο ίδιο πνεύμα , τα δικαστήρια της χώρας μας (βλ.3030/2017 ΜΠΡΠατρων, 1158/2010ΜΠΡΧΑΛΚ, 481/2010 ΕΦΘΕΣΣΑΛ) νομολογούν κάνοντας δεκτά σύμφωνα με τον δικανικό συλλογισμό τα εξής  : Η εγκατάσταση και λειτουργία των συστημάτων ραδιοεπικοινωνίας  από τα οποία εκπέμπεται ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στον ατμοσφαιρικό αέρα, έχει σαν αποτέλεσμα  αποτέλεσμα  την έκθεση στη συγκεκριμένη ακτινοβολία και την  ανεπανόρθωτη βλάβη στην υγεία των ανθρώπων που κατοικούν,εργάζονται ή φοιτούν  πλησίον των κεραιοσυστημάτωντων , με συνέπεια να προσβάλλεται η προσωπικότητα τους

Με τη διάταξη του άρθρου 57 ΑΚ ορίζεται ότι όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητα του έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Με τη διάταξη αυτή η προστασία του δικαίου εκτείνεται και στους συντελεστές εκείνους που αποτελούν την ατομικότητα του προσώπου είτε αυτοί αναφέρονται στην φυσική του υπόσταση (ζωή, σωματική ακεραιότητα, υγεία), είτε στην πνευματική, ηθική ή κοινωνική του ατομικότητα. Στην έννοια της προσωπικότητας περιέχονται όλες εκείνες οι αστάθμητες αξίες, που απαρτίζουν την ουσία του ανθρώπου και προστατεύονται όλα τα αγαθά που τη συγκροτούν, ήτοι, μεταξύ άλλων, α) στοιχεία αναφορικά με τη ζωή, σωματική ακεραιότητα και την υγεία του προσώπου (σωματικά αγαθά), β) στοιχεία αναγόμενα στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου (ψυχικά αγαθά), γ) στοιχεία σχετικά με την ελευθερία προς ανάπτυξη της προσωπικότητας, δ) στοιχεία συνδεόμενα με την τιμή του προσώπου, ε) στοιχεία του ιδιωτικού βίου και της σφαίρας του απορρήτου (βλ. και ΑΠ 543/2009, ΑΠ 1095/2009, ΑΠ 261/2008 ΝΟΜΟΣ). Στην έννοια δε του δικαιώματος επί της προσωπικότητας περιλαμβάνονται όλα τα άϋλα αγαθά, τα οποία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με το πρόσωπο και ανήκουν σ` αυτό, όπως είναι και η κοινωνική ατομικότητα του ανθρώπου. Από τα ανωτέρω απορρέει και το δικαίωμα χρήσεως των κοινόχρηστων πραγμάτων (άρθρα 967, 968-970 ΑΚ), όπως είναι και ο ατμοσφαιρικός αέρας, που εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια του περιβάλλοντος και συμπίπτουν σε ευρεία κλίμακα με τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά αγαθά, συνιστώντας τόσο προϋπόθεση ζωής, όσο και στοιχεία για την εξασφάλιση ποιότητας ζωής. Συνεπώς, το δικαίωμα χρήσεως των κοινόχρηστων πραγμάτων αποτελεί αυτοτελή εκδήλωση του δικαιώματος της προσωπικότητας, όπως προσδιορίζεται από τη διάταξη του άρθρου 57 ΑΚ (βλ. και ΑΠ 718/2001 Δνη 42/942, Καρακώστα, Περιβάλλον και Αστικό Δίκαιο, 1986, σ. 28, σημ. Καράκωστα υπό την ΜονΠρΒολ 1097/1989 ΝοΒ 38/308 και υπό την ΜονΠρΝαυπλ 163/1991 ΝοΒ 39/786). Το δικαίωμα επί της προσωπικότητας προσδιορίζεται εννοιολογικά και με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 2 & 5, και 24 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ η συμπεριφορά με την οποία διαταράσσεται από τρίτους στοιχείο περιβαλλοντικό κατά τέτοιο τρόπο, ώστε είτε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος, είτε να καθίσταται αδύνατη η χρήση του στοιχείου αυτού, συνιστά παράνομη προσβολή κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 970 του ΑΚ, όπως αυτές εμπλουτίζονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος (βλ. Καρακώστα, Η προστασία των περιβαλλοντικών αγαθών μέσα από τη νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων, ΝοΒ 41/45). Επομένως, το δικαίωμα του ανθρώπου στη χρήση και την απόλαυση της ωφέλειας του ζωτικού χώρου του αποτελεί την ιδιωτικού δικαίου έκφανση της κατοχυρώσεως από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, του κοινωνικού δικαιώματος στο περιβάλλον, που τριτενεργεί στις ιδιωτικές έννομες σχέσεις μέσω των διατάξεων των άρθρων 57 και 967 επ. ΑΚ (βλ. και Καρακώστα, Ενδικα μέσα προστασίας των περιβαλλοντικών αγαθών, ΕΔΔΔ 1990.178, Δεληγιάννη, Η προστασία της προσωπικότητας κατά τον Αστικό Κώδικα από την άποψη των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων, Δνη 38/389). Η με οποιοδήποτε τρόπο προσβολή στοιχείου ζωτικού χώρου του ανθρώπου (ακτινοβολία, ρύπανση της ατμόσφαιρας) συνιστά προσβολή θεμελιώδους συνταγματικού του δικαιώματος της αξίας του προσώπου, την οποία δεν μπορεί να νομιμοποιήσει οποιαδήποτε κανονιστική διάταξη της κοινής νομοθεσίας, αφού μια τέτοια διάταξη θα είναι αντισυνταγματική και παράνομη (ΟλΑΠ 40/1998 .Δνη 1999/46). Η προστασία του δικαιώματος της προσωπικότητας μέσω των ανωτέρω διατάξεων του ΑΚ απαιτεί τη συνδρομή των εξής προϋποθέσεων: α)Προσβολή του δικαιώματος χρήσεως που συνίσταται στη διατάραξη από τρίτους κάποιου περιβαλλοντικού στοιχείου κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος ή προσβολή της υγείας (σωματικής ή ψυχικής) του προσώπου, β) παράνομος χαρακτήρας της προσβολής, δηλαδή ύπαρξη συμπεριφοράς αντίθετης με τις επιταγές ή απαγορεύσεις της έννομης τάξεως, που προσβάλλει την κοινή χρήση ή την κοινή ωφέλεια κοινού σε όλους ή κοινόχρηστου πράγματος ή τη σωματική ή την ψυχική υγεία του ατόμου. Η αξίωση που απορρέει από την προσβολή του πιο πάνω δικαιώματος συνίσταται, εκτός των άλλων, στην άρση της τελευταίας και την παράλειψη της στο μέλλον, εφόσον υπάρχει βάσιμη απειλή επικείμενης προσβολής (προληπτική αξίωση για παράλειψη). Για την άσκηση των παραπάνω αξιώσεων νομιμοποιείται ο χρήστης του συγκεκριμένου πράγματος ή το πρόσωπο (ως προς τα σωματικά ή ψυχικά αγαθά) που υπέστη την προσβολή, ο οποίος στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να βρίσκεται σε ορισμένη τοπική σχέση με το αντίστοιχο περιβαλλοντικό αγαθό (βλ. Καρακώστα, Η προστασία των περιβαλλοντικών αγαθών κλπ., ό.π., ΝοΒ 41/45).

 Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 5 παρ.1 Συντάγματος ορίζεται ότι καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Η διάταξη προστατεύει, β` £` εκτός των άλλων και την οικονομική ελευθερία, εφόσον βέβαια με αυτήν δεν προσβάλλονται τα δικαιώματα των άλλων, δεν παραβιάζεται το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Ετσι η επιχειρηματική δραστηριότητα, ως οικονομική ελευθερία, πρέπει να ασκείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη προσβάλλει την προσωπικότητα των άλλων, στην οποία περιλαμβάνεται και η αξίωση να ζει και να κινείται σε καθαρό και υγιές περιβάλλον. Για το λόγο αυτό το σύγχρονο κράτος υποβάλλει σειρά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε προηγούμενη λήψη άδειας και σε έλεγχο τηρήσεως των όρων της. Η υποβολή της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε προηγούμενη άδεια της διοίκησης αποτελεί εκδήλωση της εγγυητικής λειτουργίας του κράτους και βέβαια δεν αποκλείει τη δικαστική εξέταση της προσβολής της προσωπικότητας από την άσκηση της οικονομικής ελευθερίας. Ειδικότερη έκφανση της οικονομικής ελευθερίας αποτελούν οι εφαρμογές των σύγχρονων τεχνολογιών (όπως σε γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, φάρμακα, κεραίες κινητής τηλεφωνίας). Η γνώση των κινδύνων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες αυτές είναι ακόμη ανολοκλήρωτη και ελλιπής, με αποτέλεσμα ο κοινός νομοθέτης και η διοίκηση να ρυθμίζουν τις δραστηριότητες αυτές με βάση όχι αποδεδειγμένους κινδύνους αλλά με βάση ενδείξεις επικινδυνότητας τους. Ο κοινός νομοθέτης δεν είναι ελεύθερος να μην λάβει μέτρα για τις δραστηριότητες αυτές. Η υποχρέωση του αυτή επιβάλλεται από το υπερνομοθετικής ισχύος κοινοτικό δίκαιο (Συντ.28 παρ.2), ως υποχρέωση ανάπτυξης πολιτικών προφύλαξης. Ειδικότερα, με το άρθρο 174 (πρώην 130-Ρ) της Συνθήκης της Ε.Ε. (όπως τροποποιήθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχ, το έτος 1992 και τη Συνθήκη του Άμστερνταμ της 2.10.1997 και ενσωματώθηκε με την τελική της μορφή στο εθνικό δίκαιο με το Ν. 2691/1999) ορίσθηκε ότι η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα του περιβάλλοντος, α) συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων : αα) της διατηρήσεως, προστασίας και βελτιώσεως του περιβάλλοντος, ββ) της προστασίας της υγείας του ανθρώπου, γγ) της συνετής και ορθολογικής χρήσεως των φυσικών πόρων και δδ) της προωθήσεως, σε διεθνές επίπεδο, μέτρων για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, β) αποβλέπει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και στηρίζεται στις αρχές της προφυλάξεως και της προληπτικής δράσεως, της επανορθώσεως των καταστροφών του περιβάλλοντος, κατά προτεραιότητα στην πηγή, καθώς και στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Ενιαίος νομοθετικός ορισμός της αρχής της προφύλαξης, που εισήχθη στο κοινοτικό δίκαιο με τη ως άνω Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, δεν υπάρχει, καθόσον έχουν διατυπωθεί τουλάχιστον δέκα εννέα (19) ορισμοί. Και ακόμη δεν υπάρχει ομοφωνία για το αν η αρχή αυτή είναι δεσμευτικός νομικός κανόνας ή πολιτική αρχή (Βλ. Μαντζούφα Συνταγματική Προστασία των δικαιωμάτων στην κοινωνία της διακινδύνευσης σελ. 341 σημ. 192, Ν. Παπασπύρου Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου σελ-686). Η αρχή αυτή αφορά τη διαχείριση της επιστημονικής αβεβαιότητας, ως προς την ύπαρξη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κινδύνων που μπορούν να προκληθούν, ιδίως από την κυκλοφορία αγαθών ή την ανάπτυξη έργων ή δραστηριοτήτων και εφαρμόζεται όταν υπάρχει αληθής αβεβαιότητα, ως προς την διακινδύνευση και όχι σε περιπτώσεις όπου υφίσταται επαρκής επιστημονική βάση για την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και για την ύπαρξη και το βαθμό του κινδύνου. Στη διακήρυξη του Ρίο 1992 ορίσθηκε ότι όταν υπάρχουν απειλές σοβαρής ή ανεπανόρθωτης ζημιάς, η έλλειψη πλήρους επιστημονικής βεβαιότητας δεν θα χρησιμοποιείται ως λόγος για την αναβολή λήψης αποδοτικών μέτρων που προλαμβάνουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Με αυτό το πνεύμα το ΔΕΚ απεφάνθη ότι «οσάκις υφίστανται αμφιβολίες ως προς την συνδρομή ή τη σημασία κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, μπορούν να λαμβάνονται μέτρα προστασίας, χωρίς να αναμένεται να αποδειχθεί πλήρως το υπαρκτό και η σοβαρότητα των εν λόγω κινδύνων». Υπό την αυστηρότερη εκδοχή της, η αρχή της προφύλαξης θεωρεί ότι μόνη η ύπαρξη ενδείξεων ως προς πιθανούς κινδύνους σοβαρής βλάβης, μη δυναμένους να αποκλεισθούν, με βάση τα επιστημονικά πορίσματα, επιβάλλει τη λήψη περιοριστικών μέτρων στη κυκλοφορία αγαθών ή στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων και υπό προϋποθέσεις δημιουργεί τεκμήριο ύπαρξης κινδύνου. Αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν ορίζεται ποιος βαθμός κινδύνου πρέπει να τεκμαίρεται. Κατά την άποψη που το Δικαστήριο αυτό θεωρεί ορθότερη και προκειμένου η αρχή της προφύλαξης να μην καταστεί εργαλείο άλογης ανάσχεσης της έρευνας και της ανάπτυξης, πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με την αρχή της αναλογικότητας, ως εργαλείο ορθολογικής διαχείρισης του κινδύνου. Η συναγωγή της αρχής στηρίζεται, όπως προειπώθηκε, στη σοβαρότητα και το δυσεπανόρθωτο της βλάβης για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον και στο ενδεχόμενο οι βλάβες αυτές να προκαλούνται από δραστηριότητα για την οποία υπό τα εκάστοτε διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα καταλείπεται επιστημονική αβεβαιότητα (Ν. Παπασπύρου σε Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου 2006, σελ. 689 επ.). Επομένως, δραστηριότητες για τα αποτελέσματα των οποίων υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, λόγω έλλειψης επαρκούς επιστημονικής γνώσης, ελέγχονται από το Δικαστή, ως προς το εάν κατά την άσκηση τους λαμβάνουν τα μέτρα προφύλαξης που εξαλείφουν ή μειώνουν τους κινδύνους, έτσι ώστε να προστατεύεται η αξία και η υγεία του προσώπου, που αποτελούν μείζονα και Συνταγματικώς προστατευόμενα ατομικά δικαιώματα. Η ύπαρξη άδειας της αρχής δεν εμποδίζει το Δικαστή να εξετάζει κάθε φορά αν αλλοιώνεται ή καταργείται η κοινή ωφέλεια, δηλαδή η απόλαυση ενός υγιούς περιβάλλοντος και ο Δικαστής δεν υπερβαίνει τη δικαιοδοσία του ούτε υποκαθιστά το νομοθέτη κατά παράβαση του άρθρου 26 Συντάγματος (βλ. και Μπάλια, Ηλεκτρομαγνητικά πεδία Περιβάλλον και Δίκαιο, 2002, σελ.44 επ. – 65, Καλαβανίδου, Προληπτικοί Μηχανισμοί προστασίας του Περιβάλλοντος, Επισκόπηση Εμπ. Δικαίου σελ.370, 381).

Για τους λόγους αυτούς η ΜΠΕ αφού λάβει υπόψη της όλο τον περιβάλλοντα χώρο, την οικιστική χρήση γης, την ύπαρξη σχολείων-βρεφονηπιακών σταθμών, νοσοκομείων, την υπόλοιπη ενδεχόμενη επιβάρυνση στο περιβάλλον από τυχόν άλλους πομπούς Η/Μ ακτινοβολίας,οφείλει να προτείνει την προσφορότερη για το περιβάλλον τεχνική λύση, εξετάζει εναλλακτικές λύσεις και  να υποδεικνύει τους κύριους λόγους της επιλογής της προτεινόμενης λύσης.

Οι διαφορετικές απόψεις εγκρίτων επιστημόνων και οργανισμών με τη μορφή γνωμοδοτήσεων και το γεγονός ότι η επιστήμη δεν έχει καταλήξει ακόμη σε ασφαλή και οριστικά συμπεράσματα, σχετικά με την επικινδυνότητα των ακτινοβολιών αυτών στην ανθρώπινη υγεία, δικαιολογεί μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα για την εγκατάσταση σταθμών βάσης πλησίον κατοικιών, αφού υπάρχει βάσιμο ενδεχόμενο ότι η έκθεση των περιοίκων στην ακτινοβολία θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία τους. Πιο συγκεκριμένα, οι περισσότερες και πιο πρόσφατες (τεκμηριωμένες) μελέτες και επιστημονικές έρευνες πανεπιστημιακών καθηγητών, διαφόρων ειδικοτήτων (ιατρών, γενετιστών, φυσικών, βιολόγων κ.λ.π.) καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι αναμφίβολα επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό και ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας θα πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο μακριά από κατοικημένες περιοχές, ώστε να αποφεύγεται η συνεχής έκθεση των περιοίκων στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ιδίως των ευπαθών ατόμων του πληθυσμού, όπως οι γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, τα μικρά παιδιά και πάντως, ότι πρέπει να εγκαθίστανται σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 μέτρων (τουλάχιστον) από κατοικημένες περιοχές. Οι περισσότερες απ` αυτές (τις μελέτες) καταλήγουν, συνοπτικά, στα ακόλουθα συμπεράσματα και ειδικότερα : 1) η έκθεση του ανθρώπου σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες προκαλεί, αποδεδειγμένα, μακροπρόθεσμα, πλήθος δυσμενών βιολογικών επιδράσεων σε πολλά όργανα του ανθρωπίνου σώματος και στον ανθρώπινο εν γένει οργανισμό (βλαβερές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των εμβρύων κατά τα αρχικά στάδια ανάπτυξης, πονοκεφάλους, μετάλλαξη στα γενετικά κύτταρα, πιθανές καρκινογενέσεις, λευχαιμία, καρκίνο στο φάρυγγα, πρωτογενείς εγκεφαλικού όγκους, ενδεχόμενες διανοητικές καθυστερήσεις και νευροφυτικές διαταραχές), 2) πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού (παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένοι) στις εν λόγω ακτινοβολίες και 3) πρέπει να τηρείται η δέουσα απόσταση ασφαλείας από κάθε πηγή που δημιουργεί παρόμοιες ακτινοβολίες, ενώ η τοποθέτηση κεραιών (κινητής ρ τηλεφωνίας) σε απόσταση, τουλάχιστον, εκατό (100) μέτρων από τους αστικούς /νχώρους θα προστάτευε αποτελεσματικά το ανύποπτο κοινό από την άσκοπη ρ/ και επικίνδυνη συνεχή έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες. Πάντως τα τελικά συμπεράσματα για τα προσήκοντα και επαρκώς αποτελεσματικά μέτρα προφύλαξης δεν έχουν εξαχθεί ακόμη. Για το λόγο αυτό παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση (όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό), ως προς την αντιμετώπιση του επίμαχου ζητήματος της εγκατάστασης σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας σε κατοικημένες περιοχές, ενώ ανάλογη είναι και η διακύμανση της νομολογίας των Δικαστηρίων της χώρας μας. Πάντως γεγονός ότι οι περισσότερες από τις επιστημονικές απόψεις αναγνωρίζουν ότι οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες είναι επιβλαβείς για τον ανθρώπινο οργανισμό, καίτοι διίστανται ως προς τα ασφαλή όρια και τα προσήκοντα μέτρα προφύλαξης που πρέπει να λαμβάνονται για το κοινό. Η επιστημονική αυτή αβεβαιότητα, σύμφωνα και με όσα εκτενώς αναπτύσσονται στην προηγηθείσα νομική σκέψη, δημιουργεί τεκμήριο υπέρ της υγείας και του περιβάλλοντος, με βάση την προαναφερόμενη αρχή της προφύλαξης, η οποία, όπως διαλαμβάνεται στην προηγηθείσα νομική σκέψη, έχει θεσπισθεί στο Κοινοτικό Δίκαιο (βλ. και Τ. Νικολόπουλο, ενημερωτικό σημείωμα υπό την ΕΠατρ 182/2001). Σύμφωνα με την αρχή αυτή, ακόμη κι αν δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι τα παραπάνω επιβλαβή αποτελέσματα θα επέλθουν, πράγματι, στους ενάγοντες, λόγω της εγκατάστασης και λειτουργίας του επίδικου σταθμού, πρέπει να λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα προφύλαξης για να μην επέλθει το χειρότερο, δεδομένης μάλιστα, όπως προεκτιθεται και της προκληθείσας αναστάτωσης και έντονης ανησυχίας σ` αυτούς για την υγεία των ιδίων, των ανηλίκων παιδιών τους και των μαθητών των ως άνω σχολείων από τις βλαπτικές συνέπειες της ακτινοβολίας της επίμαχης κεραίας. Ειδικότερα, το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη αποδειχθεί, με πλήρη βεβαιότητα, πως η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των κεραιών κινητής τηλεφωνίας προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία, επιβάλλεται για την προστασία της υγείας των πολιτών να μην βρίσκονται οι κεραίες αυτές σε μεγάλη γειτνίαση με τις κατοικίες τους, αφού οι αντίστοιχες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες είναι, συνήθως, επιχειρήσεις με σημαντικά οικονομικά έσοδα και κέρδη, λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης στην εποχή μας, της χρήσης των κινητών τηλεφώνων σε κάθε οικογένεια, ανά τον κόσμο και πολύ περισσότερο στη χώρα μας, αλλά και της παρατηρούμενης τεράστιας και ολοένα αυξανόμενης εμπορικής ανάπτυξης του κλάδου των επιχειρήσεων, που ασχολούνται με την πώληση κινητών τηλεφώνων, με τη συνδρομή και της σημαντικότατης τεχνολογικής προόδου στο συγκεκριμένο τομέα, έχουν τη δυνατότητα, με ένα επιπλέον κόστος, να κατασκευάζουν τις σχετικές εγκαταστάσεις τους σε απόσταση μεγαλύτερη των εκατό (100) μέτρων, τουλάχιστον, από κατοικίες, σχολεία, νοσοκομεία κ.λ.π., χρησιμοποιώντας (σύμφωνα με την αρχή των βέλτιστων διαθεσίμων τεχνικών) ευαίσθητες κεραίες μεγάλης απολαβής (βλ. και Τ. Νικολόπουλο, ό.ττ., με παραπομπές στη νομολογία και σε συγγραφείς). Και τούτο διότι το αγαθό της υγείας του ανθρώπου είναι ανεκτίμητο, αφού η σωματική και η ψυχική υγεία του ανθρώπου αποτελεί το υπέρτατο προστατευόμενο αγαθό της ζωής και της προσωπικότητας του ατόμου, παρά την οποιαδήποτε εξέλιξη της τεχνολογίας, που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να διακινδυνεύεται, ενώπεραιτέρω η υγεία, ως ύψιστο αγαθό, δεν επιδέχεται οποιοδήποτε, πειραματισμό ή σύγκριση ή αντιπαράθεση με τα υλικά αγαθά της σύγχρονης τεχνολογίας, των οποίων η εξασφάλιση, όχι σπάνια, προϋποθέτει τη διακινδύνευση της (της υγείας). Πιθανοί ισχυρισμοί ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των εναγόντων, των μελών των οικογενειών τους και των μικρών παιδιών και μαθητών που φοιτούν στα ως άνω σχολεία, παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, φροντιστήριο και γυμναστήριο, αντίστοιχα, γιατί τηρούνται τα ισχύοντα σήμερα όρια ασφαλείας και η εκπεμπόμενη  ακτινοβολία είναι πολύ χαμηλότερη απ` αυτά,  έχει σχετική μόνον αξία, αφού, όπως προελέχθη, πρόκειται για ζήτημα ανοιχτό στην επιστημονική έρευνα, χωρίς οριστική, ασφαλή και βέβαιη απάντηση, όχι τόσο ως προς την επικινδυνότητα της συγκεκριμένης ακτινοβολίας, ως προς την οποία συγκλίνουν σήμερα οι περισσότερες επιστημονικές απόψεις, αλλά ως προς τα όρια και τις τιμές αυτής. Ειδικότερα, τα όρια προφύλαξης του κοινού από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπει μια τέτοιου είδους κεραία, ορίστηκαν αρχικά με το άρθρο 6 της ΚΥΑ 53571/3839/2000 (ΦΕΚ Β` 1105), κατά την οποία ανώτερο όριο ασφαλείας είναι τα 4,5 \Λ//ιτι2, ενώ με τον πρόσφατο νόμο 3431/2006 «περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (άρθρο 31 παρ. 9 και 10) τα όρια εκπομπής μειώθηκαν ακόμη περισσότερο και συγκεκριμένα σε ποσοστό 70% των ανωτέρω ορίων, ενώ ρητά ορίστηκε ότι αν υπάρχει βρεφονηπιακός σταθμός, νοσοκομείο ή γηροκομείο σε απόσταση 300 μέτρων από την κεραία, τα όρια εκπομπής μειώνονται σε ποσοστό 60% των ορίων της προαναφερομένης ΚΥΑ. Παρά ταύτα όμως, είναι προφανές ότι και με  αυτό το νόμο δεν καθορίζονται αποστάσεις ασφαλείας από τις κατοικημένες εν γένει περιοχές.Η αναφορά στις προαναφερθείσες ευπαθείς ομάδες είναι περιοριστική, με αποτέλεσμα να αφήνονται εκτός ρυθμιστικού πεδίου του άλλες ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι μαθητές των σχολείων, των φροντιστηρίων, των παιδιών που συχνάζουν σε χώρους αναψυχής, πάρκα κ.λ.π., εκτός του ότι δεν περιέχεται πρόβλεψη για την τήρηση ελάχιστων αποστάσεων από τον τόπο που κατοικούν, διαμένουν ή συχνάζουν οι ως άνω διάφορες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (βλ. και τη σχετική υπ” αριθμ. 1264/2005 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας). Ανεξάρτητα όμως από τα παραπάνω, είναι τουλάχιστον αντιφατικό το ότι, ενώ ο νομοθέτης έχει θεσπίσει προ πολλού με το Π.Δ. 43/2002, ως προϋπόθεση (τη μοναδική στο θετικό δίκαιο μέχρι τον ως άνω πρόσφατο ισχύοντα νόμο) για τη ανέγερση ξενοδοχείου, να βρίσκεται αυτό σε απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων από κεραία κινητής τηλεφωνίας, να μην καθορίζει με το νεότερο νόμο ασφαλή απόσταση από κατοικίες (βλ. και Βαρελά σε ΔΙΜΕΕ 2006 σελ. 35). Εξάλλου, τα θεσπιζόμενα όρια εκπομπής ποικίλουν από έννομη τάξη σε έννομη τάξη και πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα όρια του νέου αυτού νόμου είναι αυθαίρετα, ότι θα έπρεπε να ισχύσουν τα αυστηρότερα όρια που έχουν θεσπίσει άλλες χώρες (Αυστρία, Γαλλία, Βέλγιο, Κίνα κ.α.), καθώς και ότι τα όρια που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν είναι ασφαλή, γιατί έχουν τεθεί πριν από πολλά χρόνια (βλ. και Μαργαρίτη, Καθημερινή 29-3-2006). Έτσι, με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η έκδοση της προαναφερόμενης κοινής υπουργικής απόφασης, αλλά και του ως άνω μεταγενέστερου νόμου, με τα προρρηθέντα κενά, ελλείψεις και αντιφατικότητες, να υπαγορεύτηκαν, κυρίως, από την ανάγκη κάλυψης των τεχνολογικών απαιτήσεων της κινητής τηλεφωνίας, σε εκπλήρωση και των υποχρεώσεων που το Ελληνικό Δημόσιο έχει αναλάβει, τόσο απέναντι στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, με τους όρους παραχωρήσεως των σχετικών (προς αυτές) αδειών, όσο και απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για ταχεία λειτουργία του δικτύου κινητής τηλεφωνίας σ` όλη την επικράτεια της. Ωσαύτως, με βάση την κατά τα άνω, οφειλόμενη στην επιστημονική αβεβαιότητα, κατάσταση, τα υπάρχοντα, θεσπισθέντα με τον ανωτέρω νόμο και κοινή υπουργική απόφαση, μέτρα (αποκλειστικά και μόνον αναφορικά με τα ασφαλή όρια έκθεσης) δεν μπορούν να θεωρηθούν, ως επαρκή μέτρα προφύλαξης που μπορούν να εξαλείψουν ή να περιορίσουν ικανοποιητικά τον κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων από την καθημερινή έκθεση τους στην παραπάνω ακτινοβολία. Πέραν τούτων, όμως, δεν έχει έστω διασφαλιστεί πλήρης (επαρκώς αποτελεσματικός και ασφαλής) έλεγχος τήρησης των ισχυόντων έστω σήμερα ορίων έκθεσης του γειτονικού πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που εκπέμπουν παρόμοιες κεραίες, γιατί η εκπομπή τους μπορεί να μεταβληθεί με ευχέρεια, χωρίς, προσέτι, να υπάρχει δυνατότητα συχνών και επισταμένων ελέγχων και μετρήσεων από ειδικούς επιστήμονες (και μάλιστα, απροειδοποίητα, χωρίς να γνωρίζουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τον ακριβή χρόνο των εκάστοτε μετρήσεων), αφού η υπάρχουσα ειδική υπηρεσία, που εδρεύει στην Αθήνα, δεν έχει τη σχετική δυνατότητα προς τούτο, ενώ η επιμέλεια και η αντίστοιχη δαπάνη των αναγκαίων μετρήσεων θα ήταν ασύμφορη για τους κατοίκους οι οποίοι, όπως είναι ευνόητο, κάτω απ` αυτές τις συνθήκες, εύλογα, αισθάνονται ανήσυχοι και ανασφαλείς με επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο μέλλον, στην υγεία τους, η διαρκής έκθεση τους στην εκπομπή της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από την επίδικη κεραία, αλλά και στην πιθανή, καθ` υπέρβαση των ορίων, εκπομπή αυτής, η οποία (εκπομπή) διαχέεται στο περιβάλλον που καθημερινά ζουν και κινούνται.(481/2010 ΕΦ.Θες)

Εν κατακλείδι γίνεται δεκτό νομολαγιακά σε πολλές περιπτώσεις ότι οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας  ενεργώντας με βάση την αρχές « της προφύλαξης», αλλά και τις διδαχές της συναλλακτικής καλής πίστης, δεν θα πρέπει να εγκαθιστούν  και λειτουργούν σταθμό βάσης της κινητής τηλεφωνίας σε πυκνοκατοικιμένες περιοχές  αφού γνωρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό δημιουργείται  ανησυχία στους κατοίκους για την υγεία και την ασφαλή διαβίωση τους, ενώ ο περιορισμός αυτός δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, αφού δεν οδηγεί σε πλήρη ή σημαντική έστω στέρηση της οικονομικής ελευθερίας της.. Μάλιστα επειδή αποδεικνύεται πλήρως ότι από την διάσταση των ως άνω απόψεων της επιστημονικής κοινότητας, αναφορικά με την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και τις βλάβες που προκαλεί αυτή στον ανθρώπινο οργανισμό, προκαλείται εύλογη ανησυχία και αβεβαιότητα στους κατοίκους για την υγεία τους, λόγω της καθημερινής, άμεσης, έκθεσης τους στην ακτινοβολία και η αβεβαιότητα αυτή δεν μπορεί να αρθεί καθώς η Ε.Ε.Α.Ε δεν μπορεί να προβαίνει, όπως προεκτίθεται, σε συχνές περιοδικές μετρήσεις, έτσι ώστε να προκύψει με βεβαιότητα ότι η εκπομπή της επίδικης κεραίας δεν υπερβαίνει καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας της τα ισχύοντα έστω όρια της ασφαλούς έκθεσης.

ΣΤ1. Μη ύπαρξη ενημερωτικής πινακίδας

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 17 εδ. Ε’ του ν. 4070/2012, η καθ’ ης έχει την υποχρέωση να αναρτήσει ευανάγνωστη πινακίδα ανεξίτηλης γραφής, στην οποία θα αναγράφονται η επωνυμία, το όνομα του κατόχου της κεραίας και ο μοναδικός αριθμός είτε της Αδείας είτε του Πιστοποιητικού Πληρότητας.

Ουδεμία πινακίδα έχει αναρτηθεί, όμως, κατά παράβαση και του άρθρου ΙΒ του Ν. 2801/2000, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 29 του Ν. 4053/2012, ο οποίος πρόσθεσε στον Ν. 3431/2006 νέο άρθρο, με στοιχεία 31Α, που επιβάλλει:

«… Ο κάτοχος κεραίας υποχρεούται να έχει αναρτημένη κοντά στη βάση της κεραίας ευανάγνωστη πινακίδα ανεξίτηλης γραφής, στην οποία αναγράφονται Π επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο του κατόχου και ο μοναδικός αριθμός είτε της άδειας, είτε του Πιστοποιητικού Πληρότητας…».

Στην ίδια την άδεια του σταθμού από την ΕΕΤΤ, άλλωστε, και στο κεφάλαιο των υποχρεώσεων του Κατόχου της Άδειας αναγράφεται σαφώς στην υπό στοιχείο 2 υποχρέωση κατόχου αδείας, ότι:

«(…) 2. Κάθε Κάτοχος Άδειας υποχρεούται να έχει διαρκώς αναρτημένη, κοντά στη βάση της, ευανάγνωστη ανεξίτηλη πινακίδα, στην οποία θα αναγράφονται η επωνυμία του Κατόχου της Κατασκευής, ο αριθμός εγγραφής της κατασκευής κεραίας και ο αριθμός της θέσης αυτής, όπως αναφέρεται στην Άδεια του Κατόχου».

Η αντίδικος επομένως παρέβη τη διάταξη του νόμου και της απορρέουσας από την προρρηθείσα άδεια που της χορήγησε η Ε.Ε.Τ.Τ. υποχρέωσής της να έχει διαρκώς αναρτημένη και ευανάγνωστη πινακίδα, με στόχο την ενημέρωση του κοινού.ο κάτοχος της αδείας όχι μόνο δεν τήρησε τη συγκεκριμένη υποχρέωση που ρητά μνημονεύεται επί της αδείας αλλά κάλυψε επιμελώς  το σταθμό κεραιών με σιδεροκατασκευή προκειμένου να φαίνεται ως καμινάδα και όχι ως σταθμός κεραιών με σκοπό να παραπλανήσει και  μη γίνει αντιληπτή από τους κατοίκους της περιοχής προκειμένου να αποφύγει αντιδράσεις και διαμαρτυρίες.

Στ2. Προσβολή της Προσωπικότητας των αιτούντων

Κατά τη διάταξη του άρθρου 57 εδ. α ΑΚ «όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον».Με τη διάταξη αυτή προστατεύεται το δικαίωμα της προσωπικότητας, το οποίο αποτελεί πλέγμα αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση του προσώπου με το οποίο είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα. Τέτοια προστατευόμενα αγαθά είναι μεταξύ άλλων: α) τα σωματικά αγαθά (η ζωή, η υγεία, η σωματική ακεραιότητα), β) τα ψυχικά αγαθά (η ψυχική υγεία, ο συναισθηματικός κόσμος), γ) η τιμή κάθε ανθρώπου που αντικατοπτρίζεται στην αντίληψη που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν, δ) η ελευθερία που περιλαμβάνει τη δυνατότητα ακώλυτης ανάπτυξης κάθε ενέργειας, ε) η σφαίρα του απορρήτου και στ) το άσυλο της κατοικίας. Στην έννοια του δικαιώματος επί της προσωπικότητας, που προβλέπεται από την παραπάνω διάταξη, περιλαμβάνονται όλα τα άυλα αγαθά, τα οποία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με το πρόσωπο και ανήκουν σ’ αυτό, όπως είναι η σωματική, η ψυχική υγεία και η κοινωνική ατομικότητα του ανθρώπου (Βλ. Γεωργιάδη – Σταθόπουλου, Αστ. Κώδ. Γενικές Αρχές, άρθρο 57, σελ 991).

Από τα παραπάνω απορρέει και το δικαίωμα χρήσης των αναφερόμενων ενδεικτικά στα άρθρα 966, 967 ΑΚ κοινών σε όλους και κοινόχρηστων πραγμάτων, όπως είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας, η θάλασσα, τα γλυκά νερά, που εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια του περιβάλλοντος (γήινου, υδάτινου, αέρινου) και συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τα σημαντικότερα αγαθά. Το δικαίωμα χρήσης των εν λόγω πραγμάτων αποτελεί ιδιωτικού δικαίου έκφανση του συνταγματικού κατοχυρωμένου δικαιώματος στο περιβάλλον (άρ. 24 του Συντάγματος), όπως αυτό έμμεσα τριτενεργεί μέσω των διατάξεων των άρθρ. 57 και 967 επ. ΑΚ. Η προστασία του δικαιώματος αυτού μέσω των παραπάνω διατάξεων του ΑΚ απαιτεί τη συνδρομή των εξής προϋποθέσεων: α) προσβολή του δικαιώματος χρήσης που συνίσταται στη διατάραξη από τρίτους κάποιου περιβαλλοντικού στοιχείου κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να αλλοιώνεται η να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος και β) παράνομος χαρακτήρας της προσβολής, δηλαδή ύπαρξη συμπεριφοράς που προσβάλλει την κοινή χρήση ή την κοινή ωφέλεια κοινού σε όλους ή κοινόχρηστου πράγματος. Η συγκεκριμένη πράξη αποτελεί παράνομη προσβολή όταν έρχεται σε αντίθεση με διάταξη που την απαγορεύει και η διάταξη αυτή μπορεί να εμπεριέχεται σε αστικούς ή ποινικούς ή σε άλλους κανόνες δημοσίου δικαίου ή και ειδικούς νόμους.

Επομένως, σε περίπτωση προσβολής του περιβάλλοντος, που είναι σύμφωνα με τα ανωτέρω ένα από τα αγαθά που απαρτίζουν την προσωπικότητα του ατόμου, υπάρχει στο άτομο που προσβάλλεται αγώγιμη αξίωση εναντίον εκείνου από τη δράση του οποίου προέρχεται η βλαπτική ενέργεια που αποτελεί αιτία επιβάρυνσης του περιβάλλοντος (Βλ. Γεωργιάδη – Σταθόπουλου, Αστ. Κώδ. Γενικές Αρχές, άρθρο 57, σελ. 98-101).

Στην προκειμένη περίπτωση είναι προφανές ότι η καθ’ ης με την παράνομη εγκατάσταση του επίμαχου σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας, την οποία πραγματοποίησε κατά παράβαση του άρθρου 24 του Συντάγματος, του ν. 2074/92, του ν. 2801/2000, του ν. 3431/2006, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4053/2012 και τον ν. 4070/2012 της ΚΥΑ 53571/3839/06.09.00 για τα «Μέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά», του ν. 3010/2002 για την προστασία του περιβάλλοντος και άλλων κανόνων δημοσίου δικαίου, χωρίς να λάβει μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, προξένησε βλάβη στην προσωπικότητά μας κατά τα ως άνω αναφερθέντα. Με τα δεδομένα αυτά συντρέχουν, εν προκειμένω και θα πρέπει να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του άρθρου 57 του ΑΚ.

ΣΤ3. Ανάκληση της Άδειας κατασκευής και εγκατάστασης

Η άδεια κατασκευής σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας χορηγείται από την ΕΕΤΤ, η οποία είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, για την επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις παράβασης της σχετικής νομοθεσίας κατά την εγκατάσταση των κεραιών. Η ΕΕΤΤ, με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή της, μπορεί να αναστείλει την άδεια κατασκευής κεραίας, στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 8 του Κανονισμού Αδειών, ενώ η άδεια μπορεί να ανακαλείται, μετά την εγκατάσταση της κατασκευής κεραίας, για τους λόγους που απαριθμούνται στο άρθρο 9 του ίδιου Κανονισμού.

Σε περίπτωση παράβασης διατάξεων του Κανονισμού Άδειας κεραιών στην Ξηρά επιβάλλονται από την ΕΕΤΤ και διοικητικές κυρώσεις σε βάρος των ιδιοκτητών κεραιών.

Οι περίοικοι, οι ευαίσθητες ομάδες και οι γονείς των μαθητών εναποθέτουν τις ελπίδες του στην κρίση της Δικαιοσύνης για την προστασία της υγείας τους. Όπως έχει κρίνει και το Εφετείο Θεσσαλονίκης σε ανάλογη περίπτωση κεραίας κινητής τηλεφωνίας, το υγιές περιβάλλον είναι το υπέρτατο αγαθό που θα πρέπει να διαφυλαχθεί:

«Επομένως, δραστηριότητες για τα αποτελέσματα των οποίων υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, λόγω έλλειψης επαρκούς επιστημονικής γνώσης, ελέγχονται από το Δικαστή, ως προς το εάν κατά την άσκηση τους λαμβάνουν τα μέτρα προφύλαξης που εξαλείφουν ή μειώνουν τους κινδύνους, έτσι ώστε να προστατεύεται η αξία και η υγεία του προσώπου, που αποτελούν μείζονα και Συνταγματικώς προστατευόμενα ατομικά δικαιώματα. Η ύπαρξη άδειας της αρχής δεν εμποδίζει το Δικαστή να εξετάζει κάθε φορά αν αλλοιώνεται ή καταργείται η κοινή ωφέλεια, δηλαδή η απόλαυση ενός υγιούς περιβάλλοντος και ο Δικαστής δεν υπερβαίνει τη δικαιοδοσία του ούτε υποκαθιστά το νομοθέτη κατά παράβαση του άρθρου 26 Συντάγματος (βλ. και Μπόλια, Ηλεκτρομαγνητικά πεδία Περιβάλλον και Δίκαιο, 2002, σελ. 44 επ. – 65, Καλαβανίδου, Προληπτικοί Μηχανισμοί προστασίας του Περιβάλλοντος, Επισκόπηση Εμπ. Δικαίου σελ. 370, 381)» (Εφετείο Θες. 481/2010)

ΕΝΝΟΜΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ

Οι αιτούντες είμαστε γονείς που τα παιδιά μας φοιτούν στα προαναφερόμενα σχολεία-φροντιστήρια, μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής και όμοροι ή περίοικοι στο ακίνητοστην ταράτσα του οποίου  έχει εγκατασταθεί σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας, και περιβαλλοντικές ενώσεις με σκοπό τους την προστασία του ανθρώπινου περιβάλλοντος.

Επειδήστα εν λόγω κτίρια συγκεντρώνονται καθημερινώς δεκάδες νήπια, παιδιά και έφηβοι, αλλά και άνθρωποι κάθε ηλικίας.

            Επειδήη περιοχή όπου έχει εγκατασταθεί ο επίδικος σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι εντελώς πυκνοκατοικημένη, ενώ μεταξύ του εκεί κατοικούντος πληθυσμού βρίσκονται εκατοντάδες μέλη ευαίσθητων ομάδων, όπως βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένοι, ασθενείς και εγκυμονούσες γυναίκες.

            Επειδήαπό την λειτουργία του σταθμού βάσης στο συγκεκριμένο σημείο δημιουργείται δικαιολογημένη ανησυχία στους κατοίκους της περιοχής (ιδίως δε στους γονείς των νηπίων και παιδιών που συγκεντρώνονται στο σχολείο για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στην υγεία τους, ήδη δε έχουν λάβει χώρα πολλές συγκεντρώσεις και παραστάσεις διαμαρτυρίας κατοίκων της περιοχής.

            Επειδήη καθ’ ης είχε την οικονομική και, κυρίως, την τεχνολογική δυνατότητα να μην εγκαταστήσει τον επίδικο σταθμό βάσης στο συγκεκριμένο σημείο, ιδίως ενόψει της άμεσης γειτνίασής του με τους παραπάνω χώρους συγκέντρωσης ανηλίκων και της λειτουργίας των, ήδη πολλών, παρακείμενων κεραιοσυστημάτων.

            Επειδήσε κάθε περίπτωση, η εντονότατη επιστημονική διαφωνία σχετικά με τις επιπτώσεις της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας δικαιολογεί, κατ’ εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης, την απαγόρευση λειτουργίας κεραιών εγκατεστημένων εντός πυκνοκατοικημένων και ήδη επιβαρυμένων από ακτινοβολίες περιοχών.

Επειδή στην προκειμένη περίπτωση για τους λόγους που εκθέτουμε αμέσως πιο πάνω είναι φανερό ότι με την εγκατάσταση και λειτουργία του επίδικου σταθμού βάσης δηλαδή των μηχανημάτων και των κεραιών κινητής τηλεφωνίας, που έχουμε περιγράφει, προσβάλλεται η προσωπικότητα όλων μας με την έννοια του άρθρου 57 εδ. α του Α.Κ., αφού είναι πλέον από βέβαιον ότι η εγκατάσταση και λειτουργία του σταθμού αυτού έχει βλαβερές συνέπειες για την υγεία ημών των εναγόντων, των ανηλίκων παιδιών μας, των ατόμων που αντιμετωπίζουμε προβλήματα υγείας, αφού οι χώροι εργασίας ή παραμονής μας και οι κατοικίες μας απέχουν σε ευθεία γραμμή ελάχιστα έως μερικές δεκάδες μέτρα από τις κεραίες εκπομπής του επιδίκου σταθμού. Πέραν από τις σοβαρές βλάβες που επιφέρει στην υγεία των ανθρώπων η λειτουργία του σταθμού κεραιών της εταιρείας είναι βέβαιο ότι επηρεάζει δυσμενώς και τη λειτουργία ηλεκτρονικών οργάνων που ευρίσκονται στην ακτίνα λειτουργίας της και επηρεάζονται από τη λειτουργία της αυτή, όπως είναι οι βηματοδότες καρδιάς, οι κεραίες τηλεοράσεων κ.α. μηχανήματα, που διαθέτουμε εμείς οι ενάγοντες.

Επειδή υπάρχει επικείμενος κίνδυνος σοβαρότατης προσβολής και ανεπανόρθωτης βλάβης της υγείας μας (σωματικής και ψυχικής), η οποία είναι το πολυτιμότερο και το πλέον ανεκτίμητο αγαθό, το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να επιδεχθεί πειραματισμούς ή αντιπαραθέσεις με αμφίβολα αγαθά της σύγχρονης τεχνολογίας, των οποίων η εξασφάλιση σαφώς προϋποθέτει τη διακινδύνευση της υγείας μας τόσο ημών των αιτούντων όσο και των παιδιών μας που μεγαλώνουν, παίζουν και πηγαίνουν σχολείο στην περιοχή, διότι -παρά τα όσα αντίθετα μπορεί να ισχυριστεί η αντίδικος- σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να διασφαλιστεί ο έλεγχος τήρησης των ορίων έκθεσης ημών στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπει ο σταθμός κεραιών κινητής τηλεφωνίας που εγκατέστησε, καθώς η εκπομπή της ευχερώς μεταβάλλεται, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα μέτρησης από ειδικούς (βλ. ΠολΠρΗρακλ 109/2009, ΝΟΜΟΣ, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά «εξάλλου συνεχής μέτρηση αποδείχθηκε ότι δεν είναι πρακτικώς δυνατή και ενόψει του ότι η κεραία βρίσκεται στην επαρχία, δηλ. εκτός της έδρας της ΕΕΑΕ ο έλεγχος καθίσταται ακόμη δυσχερέστερος. Η αβεβαιότητα αυτή προσβάλλει το δικαίωμα των εναγόντων σε ασφαλή και υγιή διαβίωση. Η εναγόμενη έπρεπε ενεργώντας με βάση την αρχή της προφύλαξης και την καλή συναλλακτική πίστη, να μην λειτουργήσει την κεραία στην προαναφερθείσα τοποθεσία, η οποία ελάχιστα απέχει από τις κατοικίες των εναγόντων και τα σχολεία που φοιτούν οι ανήλικοι, οι οποίοι είναι περισσότερο ευάλωτοι στην εκπεμπόμενη από την κεραία της ακτινοβολία).

Επειδή η αντίδικος προέβη στην εγκατάσταση των εν λόγω κεραιών, χωρίς να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για την πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας σε όλες τις μορφές της και στην αποτροπή των πηγών κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία, εκθέτοντας όλους εμάς στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που προοιωνίζει το μελανό μέλλον της υγείας μας.

Επειδή είναι εύλογο κάτω από αυτές τις συνθήκες να υπάρχει περίτρανος επικείμενος κίνδυνος, να αισθανόμαστε ανήσυχοι και ανασφαλείς με τις επιπτώσεις που θα έχει στην υγεία μας στο μέλλον τόσο η εκπομπή, όσο η καθ’ υπέρβαση των ορίων εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, η οποία θα διαχέεται καθημερινά στο περιβάλλον που ζούμε και κινούμαστε, από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν οι κεραίες της αντιδίκου.

Επειδή υπάρχει καταρχήν κατεπείγουσα περίπτωση που δικαιολογεί τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων για τη ρύθμιση της κατάστασης που δημιουργήθηκε, καθώς η βραδύτητα επίλυσης της διαφορά που προέκυψε με την προσβολή της προσωπικότητας μας και μάλιστα της υγείας μας, σωματικής και ψυχικής, μας επιφέρει ουσιωδέστατη, αναπότρεπτη και μη αναστρέψιμη βλάβη στην υγεία μας και στην υγεία των παιδιών μας. Με την εγκατάσταση του σταθμού κεραιών χωρίς την πιστή τήρηση της νόμιμης διαδικασίας από την πλευρά της καθής απεδείχθη περίτρανα ότι δεν υπάρχει από μέρους της κανένας φραγμός, ηθικός ή όποιος άλλος, προκειμένου αυτή να επιτελέσει το σκοπό της (οικονομικό όφελος) και επιπλέον ο κίνδυνος να παγιοποιήσει σε βάρος μας και δη σε βάρος της υγείας μας μια κατάσταση, την οποία πρέπει εμείς καρτερικά να υφιστάμεθα μέχρι την οριστική επίλυση της διαφοράς.

Επειδή το στοιχείο του κατεπείγοντος θεωρείται ότι υφίσταται διαρκώς στην περίπτωση παρεμπόδισης της χρήσης των δικαιωμάτων που απαρτίζουν την προσωπικότητα του ατόμου, ιδιαίτερα δε στην περίπτωση σοβαρής προσβολής της υγείας του (Βλ. χαρακτηριστικά την υπ’ αριθμ. 12/1994 ΜονΠρΣερ ) η οποία δεχόμενη ότι η ανάγκη χρήσης των περιβαλλοντικών αγαθών είναι διαρκής, απρόβλεπτη και πολυπρόσωπη, η χρήση δε αυτή ικανοποιεί μαζική κοινωνική ανάγκη, η παρεμπόδιση της χρήσης συνεχίζεται, εφόσον συνεχίζεται η ρυπαντική λειτουργία των πηγών μόλυνσης ή ρύπανσης (όπως εν προκειμένω), η προσβολή δε της προσωπικότητας είναι διαρκής καθόσον συνεχίζεται η δραστηριότητα αυτή( 2835/2009 ΜονΠρωτΗρακλΜΠρωτΚορινθ 2536/2001, ΝΟΜΟΣ, ΜΠρωτΝαυπλ 163/1991, ΝΟΜΟΣ, ΜΠρωΒολ 1097/229/1989 καθώς και ΜΠρωτΒολ 2791/2008, αδημ. Για κεραίες κινητής τηλεφωνίας, ΜΠρωτΚορινθ 2449/2008, ΧρΙδικ 2009, σελ.122)

Επειδή η επιστήμη δεν έχει ακόμη καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την επικινδυνότητα των ακτινοβολιών για την ανθρώπινη υγεία και απαιτείται μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα για την εγκατάσταση σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας πλησίον κατοικιών, αφού εντονότατα πιθανολογείται ότι η έκθεση των κατοίκων στην ακτινοβολία θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία μας (157/2017ΜΠΡΚεφ, 481/2010ΕΦΘεσσαλ, 303/2017ΜΠΡΠατρ, 1158/10 ΜΠΡΧαλκ, ΕφΠΑτ 182/2001 κά),

Επειδή οι πράξεις των αντιδίκων είναι άδικες και παράνομες, όπως προκύπτει με σαφήνεια από τα ανωτέρω προεκτεθέντα,

Επειδή με τα άρθρα 928,929 και 932 του ΑΚ προστατεύονται τα αγαθά της ζωής, της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας,

Επειδή οι ανωτέρω υπαίτιες πράξεις της παράνομης εγκατάστασης του σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας μετά των βοηθητικών μηχανημάτων και εξαρτημάτων αυτής έχουν όλα τα στοιχεία και τις προϋποθέσεις της κατ’ άρθρο 914 ΑΚ αδικοπραξίας, προσβάλλοντας υπαίτια και άμεσα την προσωπικότητά μας, που συγκροτείται από τα πολυτιμότερα αγαθά του ανθρώπου και δη της ζωής, της υγείας και σωματικής ακεραιότητας, της ψυχικής ηρεμίας και ασφάλειας,

Επειδή και από το συνδυασμό των άρθρων 57, 59, 330, 914,919 και 933 του ΑΚ συνάγεται ότι, αν κάποιος παράνομα προσβάλλεται στην προσωπικότητά του, ιδίως δε στην τιμή ή την υπόληψή του, από συμπεριφορά άλλου, νοούμενη ως θετική πράξη ή ως παράλειψη θετικής πράξης, επιβαλλόμενης σε αυτόν από το Νόμο ή από δικαιοπραξία ή από την, κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη, καλή πίστη ή προσβάλλεται στην προσωπικότητά του κατά τρόπο αντίθετο προς τα χρηστά ήθη, προσβάλλεται δε από πρόθεση, μπορεί να ζητήσει την άρση της προσβολής αυτής και τη μη επανάληψή της στο μέλλον.

Επειδή υφίσταται προφανές κατεπείγον για την προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης λόγω του δημιουργηθέντος κινδύνου της προσβολής του δικαιώματος της προσωπικότητας των αιτούντων, των επισκεπτών και κατοίκων πλησίον του επίμαχου ακινήτου, αλλά και για την πρόληψη επεισοδίων λόγω της στάσης της καθ’ ης, και για αυτό πρέπει να εκδοθεί προσωρινή διαταγή απαγόρευσης λειτουργίας της κεραίας μέχρι εκδόσεως αποφάσεως επί της παρούσας αιτήσεως.

Επειδή έχουμε έννομο συμφέρον για την άσκηση της παρούσας αίτησης ασφαλιστικών μέτρων,

Επειδή η καθ’ ης η αίτηση νομιμοποιείται παθητικώς και συγκεκριμένα ως ιδιοκτήτρια του επίμαχου σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας, ο οποίος έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί παρανόμως στην περιγραφόμενη ανωτέρω ταράτσα πολυώροφης οικοδομής επί της συμβολής των οδών …..

Επειδή πρέπει η εν λόγω κατάσταση να ρυθμιστεί προσωρινά από το Δικαστήριό Σας,

Επειδή η αίτησή μας είναι νόμιμη, βάσιμη και αληθής, παραδεκτά δε εισάγεται προς συζήτηση στο αρμόδιο Δικαστήριο με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (αρ.686ΚΠολΔ. επ.),

Επειδή υπάρχει κατ’ επείγουσα ανάγκη για την έκδοση προσωρινής διαταγής, με την οποία θα υποχρεωθούν οι αντίδικοι να παύσουν τη λειτουργία του σταθμού βάσης της κινητής τηλεφωνίας

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ,

ΜΕ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΑΝΤΟΣ ΝΟΜΙΜΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΑΣ

ΖΗΤΑΜΕ:

•          Να γίνει δεκτή η παρούσα αίτηση ως νόμιμη και βάσιμη.

•          Να ληφθούν από το δικαστήριό σας τα πρόσφορα ασφαλιστικά μέτρα.

•          Να διαταχθεί η προσωρινή διακοπή λειτουργίας, του παραπάνω σταθμού βάσης, διαφορετικά να διαταχθεί η λήψη κάθε πρόσφορου μέτρου με το οποίο να διασφαλίζεται η μη λειτουργία του εν λόγω σταθμού κεραιών, μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης επί της τακτικής αγωγής που θα ακολουθήσει την αίτησή μας σε χρόνο που θα ορίσει το Δικαστήριό Σας.

•          Να διαταχθεί προσωρινώς η απομάκρυνση του σταθμού βάσης κεραιών κινητής τηλεφωνίας της καθ’ ης και κάθε βοηθητικού μηχανικού ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού μηχανήματος της καθής, που έχει εγκατασταθεί στην ταράτσα του κτηρίου επί της οδού Ψαρών αριθ.40 και Αριστείδου 1, μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης επί της τακτικής αγωγής που θα ακολουθήσει την αίτησή μας σε χρόνο που θα ορίσει το Δικαστήριό Σας.

•          Να δοθεί η άδεια σε εμάς να προβούμε στην απομάκρυνση ή τη διακοπή λειτουργίας, με δαπάνες της καθ’ ης, σε περίπτωση που αυτή αρνηθεί να συμμορφωθεί με το διατακτικό της απόφασης.

•          Να απειληθεί σε βάρος της καθ’ ης χρηματική ποινή …… για κάθε ημέρα παράβασης της απόφασης που θα εκδοθεί και για καθένα από τους αιτούντες.

•          Να εκδοθεί προσωρινή διαταγή, με την οποία θα υποχρεωθούν οι αντίδικοι να αφαιρέσουν την επίδικη εγκατάσταση